Türkiye'de Boş Kalan Tatil Merkezleri, Yunan Adaları ile Çarpıcı Karşılaştırmalar
Pandemi sonrası toparlanma sürecinde Türkiye turizmi yeniden yükselişe geçti. Ancak bazı bölgelerde son iki yıldır dikkat çeken bir boşluk yaşanıyor. Bodrum, Didim, Ayvalık, Foça, Erdek gibi merkezlerde doluluk oranları beklenen seviyelere ulaşamadı.
Turistin Profili ve Bölge Tercihleri
2023’te Türkiye yaklaşık 56 milyon yabancı turist ağırladı. Başlıca kaynak ülkeler:
- Rusya: 7,2 milyon
- Almanya: 6 milyon
- İngiltere: 3,5 milyon
- Bulgaristan: 2,5 milyon
- İran: 2 milyon
Antalya, Rus ve Alman turistlerin başlıca adresiyken; Bodrum ve Marmaris İngilizlerin gözdesi olmaya devam ediyor. İstanbul ise kültür turizmiyle geniş bir kitleyi çekiyor.
Boş Kalan Merkezlerde Bodrum da Var
Bodrum, 2023 sezonunda otellerde %60 doluluk oranına dahi ulaşmakta zorlandı. Pandemi öncesi %90’ları gören bir bölgede bu düşüş oldukça çarpıcı. Didim, Ayvalık, Foça gibi diğer Ege merkezleri de benzer şekilde sezona sönük girdi.
Bunun nedenleri arasında:
Aşırı fiyat artışları
Ulaşım masraflarının yüksekliği
Hizmet kalitesinin fiyatı karşılamaması
Yerli turistin alım gücünün düşmesi
ön plana çıkıyor.
Yeme İçmede Uçurum Var
Belki de en çarpıcı örnek:
Bodrum’da deniz kenarında 2 kişilik balık menülü akşam yemeği ortalama 1.500 TL civarına geliyor. Oysa Yunan adalarında aynı balık menüsü, hatta yanında içki dahil 2 kişilik hesap 300–400 TL’ye denk geliyor.
Bu fark, sadece döviz kuru farkından değil, esnafın “tek seferde para kazanayım” anlayışına dayalı fiyat politikasından da kaynaklanıyor. Türkiye’de esnafın önemli bir kısmı, sezonluk ve kısa vadeli kazanç üzerine odaklanmış durumda. Bu da müşteri memnuniyetinin ve sürdürülebilir turizmin önünde ciddi bir engel oluşturuyor.
Yunan Adaları ile 3 Günlük Karşılaştırma (Yeme-İçme Dahil)
|
Destinasyon |
Otel Fiyatı (3 gece / 2 kişi) |
Günlük Yemek (2 kişi) |
Ulaşım Maliyeti |
Toplam Tahmini (2 kişi) |
|
Bodrum |
24.000 TL |
2.000 TL |
6.000 TL |
36.000 TL |
|
Kos Adası |
11.000 TL |
2.200 TL |
2.500 TL |
15.700 TL |
|
Midilli |
10.000 TL |
2.000 TL |
2.000 TL |
14.000 TL |
Komşular Nasıl Başardı?
Yunanistan 2023’te 33 milyon turist ağırladı. Özellikle Ege adaları, fiyat/kalite dengesiyle Türk turistler için bile cazip bir alternatif oldu. Bulgaristan, Karadeniz kıyısında uygun fiyatlarla 12 milyon turisti kendine çekti. Gürcistan ise kültür turizmiyle 7 milyon ziyaretçiyi ağırladı.
Komşular, butik otel ve makul fiyat politikasını koruyarak hem yerli hem yabancı turisti memnun etmeyi başardı. Türkiye ise bazı bölgelerde yüksek fiyat–düşük hizmet sarmalına sıkıştı.
Neler Yapılabilir?
✔ Bodrum, Ayvalık gibi bölgelerde fiyatlar daha makul seviyeye inmeli
✔ Esnafın sürdürülebilir kazanç anlayışına yönelmesi için yerel yönetimlerin rehberlik etmesi gerekiyor
✔ İç hat ulaşım maliyetleri mutlaka düşürülmeli
✔ Ulaşılabilir orta segment turizm paketleri geliştirilerek yerli turist geri kazanılmalı
Türkiye dünyanın en güzel coğrafyalarından birine sahip; ama tek seferde para kazanma hırsı sürdürülebilir turizmin en büyük düşmanı. Bodrum’da 1.500 TL’lik balık menüsüne mahkûm kalan yerli ve yabancı turistler, 300 TL’ye Midilli’de aynı keyfi buluyorsa bu tablonun değişmesi kaçınılmazdır.
Türkiye isterse hâlâ Akdeniz’in parlayan yıldızı olmaya devam edebilir — yeter ki hizmet kalitesiyle fiyat politikası arasında doğru dengeyi kursun.
