Sındırgı merkezli, 6.1 büyüklüğünde bir deprem yaşadık. Deprem İzmir’den İstanbul’a kadar pek çok yerde hissedildi. Kimi evlerde avizeler sallandı, kimi insanlarımız panikle sokağa fırladı. Neyse ki büyük bir yıkım olmadı. Ama bu deprem, bize acı bir soruyu yeniden sordurdu:
Ya bu deprem Sındırgı değil de İstanbul, İzmir, Balıkesir veya Bursa merkezli olsaydı?

Depremin Matematiği ile Şehrin Gerçeği
Depremler, sadece büyüklükleriyle değil, merkez üssünün konumuyla, derinliğiyle ve zeminin yapısıyla yıkıcı olur. Sığ derinlikte (10-15 km) meydana gelen bir 6.1, dağlık bir bölgede korkutur ama şehir merkezinde felakete dönüşebilir. Çünkü şehirlerimiz, zemin yapısı ve yapı stoku açısından maalesef “sağlam” değil.

İstanbul Senaryosu: Mega Kentte 6.1
6.1 büyüklüğündeki bir deprem, Marmara Denizi içinde değil de İstanbul’un tam merkezinde olsa…
- Avcılar, Zeytinburnu, Bakırköy gibi alüvyon zeminde inşa edilmiş bölgeler sallantıyı büyütür.
- Eski binalar ve mühendislikten uzak yapılar ağır hasar görür.
- On binlerce insan panik içinde sokaklara çıkar, trafik kilitlenir.
- Doğalgaz hatlarında arızalar, elektrik kesintileri olur, küçük yangınlar bile büyük tehlikeye dönüşür.
- Hastaneler bir anda dolup taşar; panik atak, kalp krizi ve yaralanmalar tırmanır.

İzmir Senaryosu: Bayraklı’nın Kırılgan Zemini
İzmir’de 2020’de yaşadığımız gibi, özellikle Bayraklı ve Mavişehir’in gevşek zemini deprem dalgalarını büyütür.
- 6.1 büyüklüğündeki bir sarsıntı bile bazı apartmanlarda kolon-kiriş kırıkları ve kısmi çökmelere neden olabilir.
- Deniz kıyısına yakın yerlerde küçük tsunami riski oluşabilir.
- Kordon, Alsancak gibi turistik bölgelerde hem maddi hem manevi zarar yaşanır.

Balıkesir Senaryosu: Şehir ve Kırsal Birlikte Sallanır
Balıkesir merkezdeki bazı mahalleler kayalık zemindeyken, Gündoğan ve Pamukçu gibi bölgeler alüvyon tabanlıdır.
- Şehir merkezindeki eski yapılar, kırsaldaki yığma köy evleri risk altındadır.
- Depremin tarımsal alanlara yakın olması, sulama sistemleri ve tarım depoları için ek zarar demektir.
- İstanbul-İzmir otoyolu ve çevre ulaşım hatlarında kesintiler olur.

Bursa Senaryosu: Sanayinin Kalbi Sallanır…
Bursa Ovası’nın zemini sıvılaşma riski taşır!
- Nilüfer ve Osmangazi’de modern apartmanlar olsa da, ova zemininde bu bile yeterli olmaz.
- Organize sanayi bölgelerindeki kimya ve tekstil fabrikalarında yangın ve sızıntı riski vardır.
- Tarihi Ulu Camii, hanlar, kapalı çarşı gibi kültürel miraslar zarar görebilir.

Psikolojik etki
Depremler sadece binaları yıkmaz; güven duygumuzu da yerle bir eder. Gece uyuyamayan, kapı önünde ayakkabıyla yatan insanlar olur. Çocuklar sallantı hissine karşı hassaslaşır, okullarda huzursuzluk artar. Panik, bazen fiziki zarardan çok daha kalıcı izler bırakır.

Hazırlık mı, tesadüf mü?
Sındırgı depreminde şanslıydık; merkez üssü düşük nüfuslu bir bölgedeydi. Ama aynı şiddetli sarsıntı, İstanbul’un, İzmir’in, Balıkesir’in ya da Bursa’nın kalbinde yaşanırsa, şans değil, hazırlık hayat kurtarır.
- Binaların deprem dayanıklılık testi yapılmalı.
- Zemin etüdüne göre yeni yapılaşma planlanmalı.
- Afet toplanma alanları boş bırakılmalı, AVM veya rezidans yapılmamalı.
- Halk, tatbikatlar ve eğitimlerle deprem anına hazırlanmalı.

Sındırgı’dan bize ulaşan sarsıntı, aslında uzak bir uyarı ziliydi. Bugün önlem almazsak, yarın merkez üssü şehrimizin tam ortasında olan bir deprem, bize sadece eşyaları değil, geleceğimizi de kaybettirebilir. Depremi durduramayız, ama yıkıcı etkisini azaltabiliriz. Bunun için şansa değil, akla ve bilime güvenmeliyiz.