Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden Yönetmeliği’nde önemli değişikliklere gitti.
Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeyle birlikte altın, gümüş ve uranyum gibi kritik madenlerin arama ruhsatlarında “ihale zorunluluğu” kaldırıldı. Ayrıca ruhsat bedellerinin dağılımı, devlet hakkı oranı ve çevre uyum planı paylarında da dikkat çekici artışlar yapıldı.
Altın, Gümüş ve Uranyum Gibi Madenlerde İhale Şartı Kalktı
Yeni düzenlemeye göre, Maden Yönetmeliği’nin 8’inci maddesindeki “ihale yoluyla” ibaresi yürürlükten kaldırıldı.
Böylece IV. Grup madenler arasında yer alan altın, gümüş, platin, uranyum gibi stratejik madenlerin arama ruhsatı başvuruları artık ihalesiz olarak yapılabilecek.
Yönetmeliğe göre müracaatlar elektronik sistem üzerinden gerçekleştirilecek. Başvuruların ardından sahanın ilk müracaat veya ihale yöntemiyle ruhsatlandırılmasına, Genel Müdürlüğün teklifi ve Bakan onayıyla karar verilecek.
Bazı Maden Grupları İhale, Bazıları İlk Müracaatla Verilecek
Yeni düzenlemeyle maden sahalarının ruhsatlandırma yöntemleri yeniden belirlendi:
-
I. Grup, II. Grup (a) ve (c) bentleri, III. Grup ve V. Grup maden sahaları ihaleyle verilecek.
-
II. Grup (b) ve IV. Grup maden sahaları ise ilk müracaat esasına göre ruhsatlandırılacak.
Ancak gerekli görülen durumlarda bu gruplar için de ihale yöntemi uygulanabilecek.
Ruhsat Bedellerinde ve Çevre Uyum Payında Artış
Maden Yönetmeliği’nin 4’üncü maddesinde yapılan değişiklikle, ruhsat bedelinin çevre uyum planı için ayrılan payı %50’den %70’e çıkarıldı.
Bu artış, maden sahalarının çevreye uyumlu hale getirilmesini amaçlıyor.
Ayrıca ocak başında satılan madenlerde alınan devlet hakkı bedeli yüzde 50 artırıldı. Devlet hakkına ilişkin eşik ve asgari tutarlar da “işletme ruhsat bedelinin yüzde 50 fazlası” referansına bağlandı.
Rezerv Raporlamasında Yeni Tanım
Yönetmeliğin 15’inci maddesinde yapılan değişiklikle, “kaynak/rezerv raporu” ifadesi “üç boyutu ve miktarıyla belirlenmiş rezerv raporu” olarak güncellendi.
Buna göre, rezerv üç boyutlu ve miktar olarak belirlenmişse, Genel Müdürlük işletme ruhsat sahasını tesisler için gerekli alanlar dahil edilerek belirleyecek.
Yatırım Gerçekleşmezse Ruhsat İptal Edilecek
Yeni yönetmelikle, yatırım programının iki yıl üst üste yüzde 50’nin altında kalması halinde verilen teminatın irat kaydedileceği ve ruhsatın iptal edileceği hükme bağlandı.
Öte yandan, arama faaliyetleri sonunda işletilebilir rezerv bulunmadığı “Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Kodu”na göre raporlanırsa, arama ruhsat bedelleri ve ihale bedelleri iade edilecek.
Ormanlarda Madencilik Faaliyetlerine Yeni Düzenleme
Düzenleme, orman alanlarında yapılacak madencilik faaliyetleri için de yeni kurallar getirdi.
Buna göre, devlet ormanlarında maden aranabilmesi ve işletilebilmesi için ruhsat düzenlenmeden önce, Tarım ve Orman Bakanlığından e-Devlet üzerinden izin alınması zorunlu hale getirildi.
Ayrıca, ormanlık alanlarda yapılacak tesis, yol, enerji, su ve haberleşme altyapısı için 24 ay süreyle bedelsiz izin verilecek.
Bu izin süresi, talep edilmesi halinde 12 ay daha uzatılabilecek.
Çevre ve Orman Taahhüdü Şartı
Orman izin süreci kapsamında hazırlanan taahhüt senedi Orman Genel Müdürlüğü’ne sunulacak.
Madencilik faaliyetleri sırasında doğaya verilen zararın giderilmesi ve çevresel rehabilitasyonun yapılması da ruhsat sahiplerinin sorumluluğuna bırakılacak.
Yeni Düzenleme Ne Anlama Geliyor?
Yeni yönetmelik, madencilik sektöründe bürokrasiyi azaltmayı ve yatırım süreçlerini hızlandırmayı hedefliyor.
Ancak çevre örgütleri, “ihalesiz ruhsat” uygulamasının şeffaflık ve kamu yararı açısından riskler doğurabileceğine dikkat çekiyor.
