Yine yangın mevsimi geldi… Rüzgarın şiddeti, sıcaklıkların artışı ve insan ihmali bir araya geldiğinde doğa alev alev yanıyor. Türkiye ve Balıkesir'de yaşanan büyük orman yangınlarından ders çıkararak, felaketleri önlemek mümkün. Peki ama nasıl?
Yaz Geldi, Tehlike Çanları Çalıyor! Orman Yangınlarına Açık İklim
Türkiye, özellikle yaz aylarında Akdeniz ikliminin etkisiyle yüksek sıcaklık ve düşük nem koşullarına giriyor. Bu dönem, yangın riski açısından kritik. Rüzgârın etkisiyle küçük bir kıvılcım bile kontrol edilemeyen felaketlere dönüşebiliyor.
Geçmişin Acı Hatıraları: Türkiye ve Balıkesir’de Büyük Yangınlar
Son yıllarda Türkiye'nin dört bir yanında büyük yangınlar yaşandı:
2021 Antalya-Manavgat Yangını: Türkiye tarihinin en büyük orman yangınlarından biri olarak kayıtlara geçti. Günlerce süren yangında binlerce hektar alan yok oldu.
2022 Balıkesir-Gömeç Yangını: Rüzgarın etkisiyle hızla yayılan yangın 1000 dekardan fazla ormanlık alanı kül etti.
2023 Edremit-Kazdağları Çıkışı: Doğal zenginlikleriyle bilinen Kazdağları’nda çıkan yangın, müdahale zorlukları nedeniyle uzun süre kontrol altına alınamadı.
Bu örnekler, erken müdahalenin, toplumsal farkındalığın ve önleyici adımların önemini bir kez daha ortaya koydu.
İhmal Yangını Getirir: Sebepler ve Sorumlular
Orman yangınlarının büyük bir kısmı insan kaynaklıdır. En sık rastlanan ihmaller arasında:
Enerji Nakil Hatları: Bakımı yapılmamış, sarkan teller yangınlara sebep olabiliyor.
Anız Yangınları: Tarlalarda yakılan anız, rüzgarla kontrol dışına çıkarak ormanlara sıçrayabiliyor.
Açık Alana Atılan Cam Şişeler: Güneş ışığını mercek gibi odaklayan cam parçaları kuru otları tutuşturabiliyor.
Piknik Ateşleri ve Sigara İzmaritleri: Özellikle ormanlık alanlarda yapılan dikkatsiz davranışlar faciaya yol açabiliyor.
Yangınla Mücadelede Kurumsal Sorumluluk: Orman Müdürlükleri ve İtfaiyeler
Orman Genel Müdürlüğü: Her yaz döneminde “yangın sezonu” için özel ekipler ve teknolojik ekipmanlarla hazır bekliyor. Erken uyarı sistemleri, yangın gözetleme kuleleri ve yangın helikopterleriyle donatılıyor.
Belediye İtfaiyeleri: Özellikle kırsal alanlarda ilk müdahaleyi yapan birimler. Koordinasyonun güçlü olması, yangının büyümesini engelliyor.
Jandarma ve AFAD: Tahliye, güvenlik ve destek görevlerinde önemli rol oynuyor.
En Büyük Güç Toplum: Vatandaşın Rolü ve Sorumluluğu
Yangınları önlemede toplumun bilinçlenmesi hayati önem taşıyor. Şu adımlar öncelikli:
Eğitim Kampanyaları: Okullarda, köylerde ve kırsal mahallelerde yangın eğitimi verilmesi.
Caydırıcı Cezalar: Anız yakma, izmarit atma gibi davranışlara ağır para cezaları uygulanması.
Gönüllü Yangın Ekipleri: Yerel halktan oluşturulacak gönüllü ekiplerle erken uyarı sistemlerinin desteklenmesi.
Meyda, STK ve Belediyelere Düşen Görevler
Medya: Toplumun bilinçlendirilmesi için bilgilendirici programlar ve haberlerle gündem yaratmalı.
Sivil Toplum Kuruluşları: Özellikle çevre dernekleri, farkındalık kampanyaları düzenlemeli.
Belediyeler: Riskli bölgelerde uyarı tabelaları, su dolum istasyonları ve yangın söndürme ekipmanları kurmalı.
Ne Yapmalı? Yangınlara Karşı Alınacak Önlemler
Bireysel Tedbirler:
Ormanlık alanlara cam, plastik ve yanıcı madde atmayın.
Piknik sonrası ateşi mutlaka söndürün.
Sigara izmaritini yere atmayın.
·
Toplumsal Tedbirler
Anız yakılmasını önlemek için tarım eğitimi verilmeli.
Enerji iletim hatlarının bakımı düzenli yapılmalı.
Orman kenarındaki köy ve mahallelerde erken uyarı sistemleri kurulmalı.
Ormanlar sadece ağaçlardan ibaret değil; onlar havamız, suyumuz, geleceğimiz. Her yanan ağaçla birlikte bir ekosistem yok oluyor. Bu felaketlere karşı alınacak önlemler bellidir. Geriye kalan tek şey: bilinç, duyarlılık ve birlikte hareket etmek.
