Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı Şehriman Mahallesi’nde 200 yıllık ‘Alabaş’ geleneği, Osmanlı’nın efsane süvarileri Deliler’i anımsatan kıyafetler ve gösterilerle Kurban Bayramı akşamlarını hem korku hem de eğlenceye dönüştürüyor.
Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı Şehriman Mahallesi’nde, Osmanlı’nın savaş meydanlarında cesaretleri ve sıra dışı görünümleriyle ün kazanan efsanevi süvari birliği Deliler’in izinden giden gençler, iki asırdır sürdürülen ‘Alabaş’ geleneği ile Kurban Bayramı'na farklı bir ruh katıyor.
Osmanlı döneminde düşman saflarına korku salmak amacıyla özel olarak seçilen ve genellikle haykırışları, zincirleri, hayvan postları ve savaş boyalarıyla tanınan Deliler, bugün bu geleneğin ilham kaynağı. Gençler, Deliler gibi giyinip yüzlerini boyayarak bayram gecesi mahalle sokaklarında dolaşıyor. Maskeler, postlar, çanlar ve zincirlerle donanmış gençler, hem mahalle halkını hem de ziyaretçileri şaşırtıyor; kimilerini korkuturken kimilerini kahkahaya boğuyor.
Alabaşlar, ellerinde zincirler, sopalar veya tokmaklar taşıyarak kapı kapı dolaşıyor; çocuklara şeker, çerez ve harçlık dağıtıyor. Bu gelenek, bir yandan Osmanlı’nın kültürel mirasını yaşatmayı, diğer yandan gençleri kötü alışkanlıklardan uzak tutarak birlik ve dayanışma duygularını pekiştirmeyi amaçlıyor.
KÜLTÜREL MİRAS YAŞATILIYOR
Şehriman Mahallesi sakinlerine göre bu gelenek, sadece bir gösteri değil; aynı zamanda gençlerin tarih bilincini artıran, toplum içinde sorumluluk üstlenmelerini sağlayan önemli bir kültürel aktarım biçimi. Köyün yaşlıları, geçmişte bu geleneğin çok daha geniş katılımla yapıldığını, zamanla bazı ögelerinin unutulsa da özünün korunduğunu belirtiyor.
YENİ NESİLLER SAHİP ÇIKIYOR
Bugünün gençleri ise bu geleneği sahiplenerek modern çağda da yaşatmaya kararlı. Gençler, kıyafetleri ve davranışlarıyla Osmanlı’daki Deliler’in ruhunu yansıtıyor. Bu kapsamda gelenek, her yıl Kurban Bayramı'nın ilk gecesi coşkulu bir şekilde uygulanıyor.
ALABAŞ GELENEĞİ NEDİR?
Alabaş, ismini süvari kıyafetleri ve başlıklarından alıyor. Gelenekte, 'alabaş' adı verilen gençler, bayram gecesi sıra dışı kostümlerle mahalle sokaklarında dolaşıyor, çocukları eğlendirip büyüklere saygı sunuyor. Geleneğin temelinde cesaret, korkusuzluk ve Osmanlı savaş kültürünün halk versiyonu bulunuyor.
TURİZM POTANSİYELİ TAŞIYOR
Alabaş geleneği, sadece yerel bir ritüel değil; aynı zamanda kültür turizmi açısından büyük potansiyel taşıyor. Gelenek, belgelenerek yaşatılır ve tanıtımı yapılırsa Mustafakemalpaşa’nın kültürel kimliğini ön plana çıkarabilecek bir değer hâline gelebilir.
