Marmara Denizi’nin yıllardır süren kirlilik sorununu anlamak için başlatılan kapsamlı projede ilk bulgular paylaşıldı.
ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü, Akdeniz Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi iş birliğiyle yürütülen TÜBİTAK 1001 Projesi, Marmara’nın çevre tarihine ışık tutuyor.
ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Yücel, “Yakın dönem tabakalarında metal ve plastik yoğunluğu ciddi şekilde artıyor. Kadmiyum ve çinko gibi ağır metallerde yükseliş bulduk.” açıklamasını yaptı.
70-80 Yıllık Kirlilik Arşivi
Bilim-2 araştırma gemisiyle Marmara Denizi’nin 20 farklı noktasından alınan sediment örnekleri, laboratuvarlarda santimetrelik dilimlere ayrıldı. Bu sayede yaklaşık 70-80 yıl öncesine kadar kirlilik seviyeleri geriye dönük olarak incelenebiliyor.
Prof. Dr. Yücel, “Marmara Denizi kapalı bir havza olduğu için tabanındaki birikim adeta bir arşiv niteliğinde. Endüstrileşmenin ve artan nüfusun etkileri bu tabakalarda açıkça görülüyor.” dedi.
Türkiye’de Bir İlk Olacak
Araştırma sonucunda, hangi dönemde ne kadar kirliliğin denize karıştığı ve bu kirliliğin ne hızla dibe çöktüğü hesaplanacak. Böylece Marmara Denizi’ne giren toplam kirlilik miktarı bilimsel olarak ortaya konacak.
Plastik ve metal kirliliğinin yanı sıra organik karbon seviyelerinin de arttığı belirlendi. Proje tamamlandığında, Marmara Denizi’nin kirlilik geçmişini gösteren ilk kapsamlı veri tabanı oluşturulmuş olacak.
Geleceğe Işık Tutacak
Elde edilecek veriler sayesinde kirliliğin nasıl değişim gösterdiği anlaşılacak ve geleceğe dair farklı senaryolar ortaya konacak. Bu bilgiler, atık azaltma stratejilerinin geliştirilmesi, uluslararası düzenlemeler ve toplumsal farkındalık çalışmalarında yol gösterici olacak.
Prof. Dr. Yücel, “Plastik kirliliği dahil Marmara’nın tüm kirlilik tarihçesini ortaya çıkarmayı hedefliyoruz. Bu, Türkiye’de bir ilk olacak.” sözleriyle projenin önemini vurguladı.
