Anayasa Mahkemesi (AYM), vatandaşın devletten olan alacaklarının enflasyon karşısında erimesine geçit vermeyen tarihi bir karara imza attı. Yüksek Mahkeme, devletin geri ödemelerde uyguladığı düşük faiz oranını mülkiyet hakkına aykırı bularak iptal etti.
Milyonlarca vatandaşı ve iş dünyasını yakından ilgilendiren bu kararla, devletin kendi alacaklarına yüksek faiz işletirken, vatandaşa borcunu öderken uyguladığı "düşük faiz" dönemi sona eriyor. Anayasa Mahkemesi, mülkiyet hakkını koruma altına alarak enflasyonun altında kalan sabit faiz hesaplamasını durdurdu.
Vatandaşın Parası Enflasyona Karşı Korunacak
İstanbul Vergi Mahkemesi'nin Gümrük Kanunu üzerinden yaptığı itirazı değerlendiren AYM, şu çarpıcı tespitlerde bulundu:
-
Adaletsiz Faiz Dengesi: Devlet, kamu alacaklarını tahsil ederken paranın değer kaybını dikkate alarak yüksek oranlar belirlerken; vatandaşa olan borcunu yıllık %9 veya %12 gibi piyasa gerçeklerinden uzak oranlarla ödemesi anayasaya aykırı bulundu.
-
Mülkiyet Hakkı İhlali: Yüksek Mahkeme, devletin hatasından kaynaklanan iadelerde bile düşük faiz uygulanmasının vatandaşın alacağını "kuş gibi hafiflettiğini" ve bunun mülkiyet hakkını ihlal ettiğini vurguladı.
-
Ekonomik Kayıp Karşılanmalı: Ekonomik dalgalanma süreçlerinde sadece kanuni faiz ödenmesinin paranın satın alma gücünü korumadığına ve oluşan kaybın devletçe karşılanması gerektiğine hükmedildi.
Süreç Nasıl İşleyecek?
AYM, Gümrük Kanunu'nun 216. maddesinde yer alan "kanuni faiz" ibaresini iptal ederek topu TBMM'ye attı. Yasama organının piyasa koşullarına uygun yeni bir sistem kurgulaması için tanıdığı süre ise şu şekilde belirlendi:
-
İptal Kararının Yürürlüğü: Karar, Resmi Gazete'de yayımlandıktan 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
-
Yeni Düzenleme Şart: Bu süre zarfında Meclis'in, paranın değer kaybını tam olarak telafi edecek yeni bir yasal düzenleme yapması bekleniyor.
