ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Güney Kore’nin Busan kentinde gerçekleştirilen zirvede bir araya geldi.
İki liderin görüşmesi, olumlu mesajlarla sonuçlansa da, iki ülke arasında son aylarda tırmanan ekonomik ve ticari anlaşmazlıkların kalıcı çözümü bir kez daha ertelendi.
🇨🇳🇺🇸 Busan Zirvesi: “Yapıcı ama sınırlı ilerleme”
Çin Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Trump ve Şi görüşmesi öncesinde Malezya’nın Kuala Lumpur kentinde yürütülen teknik müzakerelerde taraflar üç temel konuda “çerçeve mutabakatı”na vardı.
Ancak anlaşmanın detaylarının, liderlerin nihai onayının ardından kamuoyuna açıklanacağı bildirildi.
ABD Başkanı Trump zirve sonrası yaptığı değerlendirmede,
“Pek çok konuda anlaştık. Ortada çok az engel kaldı.
Müzakereler yıl sonuna kadar sürecek,”
ifadelerini kullandı.
💰 Tarifeler ve Ticaret Anlaşmaları Ertelendi
Busan’daki görüşmede gümrük tarifeleri başta olmak üzere üç kritik alanda geçici uzlaşı sağlandı:
- ABD, Çin’e fentanil ve türev maddelerin kontrolündeki yetersizlik nedeniyle uyguladığı %20 ek gümrük vergisini %10’a indirdi.
- Karşılıklı olarak uygulanan %24 ek tarife ise 10 Kasım 2025’ten itibaren bir yıl süreyle ertelendi.
- ABD, “varlık listesi” olarak bilinen yaptırım kapsamını genişletme kararını bir yıl öteledi.
- Çin ise buna karşılık nadir toprak elementleri ihracatına yönelik kısıtlamalarını bir yıl süreyle askıya aldı.
Ayrıca, ABD’nin Çin’in denizcilik ve gemicilik sektörlerine başlattığı 301. madde soruşturması sonucu uygulamayı planladığı ek liman ücretleri de bir yıl ertelendi.
Çin de buna misilleme olarak aldığı karşı önlemleri askıya almayı kabul etti.
Sonuç olarak, iki ülke ilişkilerinde gerginliğe neden olan en kritik ticari başlıklar “çözülmeden ötelenmiş” oldu.
💬 Trump: “Sorun olmaktan çıktı”
Trump, uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, fentanil kontrolü konusunda Çin’den gelen taahhütlere dikkat çekti:
“Fentanil girişlerinden dolayı Çin’e yüzde 20 gümrük vergisi koymuştum.
Bugün verdikleri sözler üzerine bu oranı yüzde 10’a düşürdüm.”
ABD’de opioid krizinin başlıca sebeplerinden biri olarak görülen fentanil ithalatı, Washington’un son dönemde Pekin üzerindeki baskısının merkezinde yer alıyor.
Trump ayrıca, nadir toprak elementleri konusundaki gerilimin de geçici olarak çözüldüğünü belirterek,
“Bu sorun artık engel olmaktan çıktı. Çin, ihracat kontrollerini bir yıllığına askıya aldı.”
dedi.
🕊️ Ekonomik İşbirliği Devam Edecek
Kuala Lumpur görüşmelerinde ayrıca:
- Fentanil kontrolünde işbirliği,
- Tarım ürünleri ticaretinin genişletilmesi,
- Yatırım taahhütleri,
- TikTok meselesinin “uygun şekilde çözümü” için ortak çalışma sözü verildi.
Bu konuların, yıl sonuna kadar sürecek yeni bir ekonomik işbirliği planı ile somutlaştırılması bekleniyor.
📊 Zirve Değerlendirmesi: 10 Üzerinden 12!
ABD Başkanı Trump, zirve sonrası yaptığı esprili değerlendirmede:
“Görüşmeyi 0’dan 10’a kadar puanlamam gerekirse, 10 üzerinden 12 idi.”
dedi.
Ancak gözlemciler, her iki tarafın da mevcut ticari gerilimleri “askıya alarak zaman kazandığına” dikkat çekiyor.
Uzmanlara göre bu yaklaşım, ABD ve Çin arasındaki yapısal sorunları çözmekten ziyade, diplomatik tansiyonu geçici olarak düşürmeyi hedefliyor.
