Balıkesir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı Eren Çekiç, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve Büyükşehir Belediyesi olan illerde 30 binin üzerindeki ilçe mükelleflerinin basit usul vergiden çıkarılarak gerçek usulle vergilendirilmesiyle ilgili değerlendirmede bulundu.
1 Ocak 2026’yü yürürlüğe girecek düzenlemeyle 800 binden fazla esnafı etkileyecek uygulama değişikliği hakkında açıklama yapan Balıkesir SMMMO Başkanı Eren Çekiç, karar ile vergi adaletinin sağlanması ve kayıt dışılığın azaltılmasını hedeflendiğini dile getirdi.
“1 OCAK 2026’DA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK”
Balıkesir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı Eren Çekiç yeni düzenlemeyle ilgili şunları söyledi:
“Balıkesir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası olarak ülkemizi ve elbette Balıkesir kamuoyunu ilgilendiren siyasal, sosyal ve ekonomik hususlarda yaşanan değişiklikler söz konusu olduğunda yazılı ya da görsel medya aracılığıyla bilgilendirmeler yapmaktadır. Bu bültende Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve Büyükşehir Belediyesi olan illerde 30 binin üzerindeki ilçe mükelleflerin basit usulden çıkarılmasına ve gerçek usulde vergilendirilmesine dair karara değineceğiz. Vergi sisteminde değişikliğe gidildi. Nüfusu 30 bini aşan ilçelerde küçük esnaf artık basit usulde değil, gerçek usulde vergilendirilecek. Peki 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek ve 800 binden fazlası esnafı etkileyecek uygulamayla ne değişecek? 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu Hükümlerine Göre Ticari Kazancı Basit Usulde Tespit Edilen Mükellefler Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, büyükşehirlerde nüfusu 30 bini aşan ilçelerde faaliyet gösteren bazı vergi mükellefleri 1 Ocak 2026’dan itibaren basit usulden çıkarılacak.
“BASİT USUL İLE GERÇEK USUL FARKI”
Basit usulde vergilendirilen esnaflar yalnızca ticari kazançları üzerinden basit usul vergisi ödemektedir. Gerçek usulde ise mükellefler; KDV, Gelir Vergisi, Stopaj, Geçici Vergi gibi ek yükümlülükleri yerine getirmelidir.
Basit usulde vergilendirilen esnaflar gelir vergisinden muaf tutulmakta, KDV ödememekte, yıllık beyanname vermemektedir. Ayrıca defter tutma ve geçici vergi beyanı yükümlülükleri de bulunmamaktadır. Bu düzenleme ile basit usulde vergilendirme uygulamasından çıkarılan her mükellef KDV, Gelir Vergisi, Stopaj, Geçici Vergi gibi ek yükümlülükleri yerine getirmek zorunda olacak. Bu uygulamayla her türlü ticaret erbabı, imalatçı, inşaat işleriyle uğraşanlar, otomobil tamircileri ve servisler, lokanta - kafe - bar işletmecileri, 30 büyük şehrin tümünde, nüfusu 30 bini geçen büyük ilçelerde gerçek usulde vergilendirmeye tabi tutulacak. Büyükşehirlerde nüfusu 30 binin altındaki ilçelerde faaliyet gösteren taksi ve diğer şehir içi taşımacılık yapan mükellefler ile basit usul kapsamına giren diğer esnaf ise gereken şartları taşımaları halinde basit usulden yararlanmaya devam edecek. Yeni düzenlemeyle, on binlerce esnaf gelir vergisi muafiyetini kaybedecek.
“TAKSİ VE DOLMUŞ KAPSAMDA”
Taksi, dolmuş, minibüs, otobüs gibi şehir içi yolcu taşımacılığı yapanların vergilendirilmesi de büyükşehirlerin 30 bin üzeri nüfuslu ilçelerinde 1 Ocak 2026’dan itibaren basit usul yerine gerçek usulde olacak. Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin kazançları, gelir vergisinden istisna tutulurken, bu kişiler yıllık gelir vergisi beyannamesi de vermiyor. Basit usulden yararlanmak için 2025 yılı için yıllık hasılatın 480 bin liranın altında olması şartı kapsamında, taksi ve dolmuşların plaka ve kiralama bedelleri dikkate alınarak, şehir içi yolcu taşımacılığının da basit usulden çıkarılmasına karar verildi.
“GELİR VERGİSİ VE KDV MUAFİYETLERİ SONA ERECEK”
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin kazançları, gelir vergisinden istisna tutuluyor. Kazançları basit usulde değerlendirilen esnaf, gelir vergisi muafiyetinin yanı sıra istisna kapsamındaki kazançları için yıllık vergi beyannamesi vermiyor. Buna göre Gerçek Usule Geçilmesi halinde bu muafiyetler de son bulacak. Devlete 20 milyar TL civarında ek gelir planlanıyor. Ekonomistlere göre basit usulde kalan esnafın yıllık toplam cirosu 80-100 milyar TL arasında. Bu cirolar üzerinden tahsil edilemeyen KDV ve gelir vergisi kayıplarının yıllık 15-20 milyar TL’yi bulduğu tahmin ediliyor. Yeni düzenlemeyle bu kayıpların önemli ölçüde telafi edilmesi bekleniyor. Karar ile vergi adaletinin sağlanması ve kayıt dışılığın azaltılmasını hedefleniyor. Halen yürürlükte bulunan düzenlemede, ikisi de büyükşehirde faaliyet gösteren ve gerekli limitleri sağlayan iki mükelleften birisi gelir vergisinden muaf tutulurken, diğeri vergi mükellefi oluyordu. Yeni yıldan itibaren bu alanda bir eşitlik sağlanmış olacak.
“HANGİ FAALİYETLER KAPSAM DIŞINDA?”
Bu düzenleme, basit usulde vergilendirilen birçok ticari faaliyeti kapsıyor. Bu kapsamda; her türlü mal imalatı, alım satımı (seyyar satıcılar ve pazarcılar hariç), inşaat faaliyetleri, motorlu taşıt bakım ve onarımı, lokanta, kafe gibi işletmeler ve şehir içi yolcu taşımacılığı ve diğer alanlarda faaliyet gösterenler artık gelirlerini gerçek usule göre beyan edecek.
“AYNI İŞİ YAPANLAR İÇİN EŞİT HALE GETİRİLDİ”
Daha evvel 13 büyükşehirde mal alım satımı, otel, lokanta faaliyeti gibi basit usul kapsamı dışında olan işler, aralarında Balıkesir’de olan diğer 17 büyükşehirde de söz konusu kapsamın dışına çıkarıldı. Bu uygulama ile 30 büyükşehirde aynı işi yapanlar için Vergileme usulü eşit hale getirildi. Büyükşehirlerde nüfusu 30 binin altında olan ilçelerde faaliyet gösteren esnaf ise gerekli şartları taşımaları halinde basit usulden yararlanmaya devam edecek. Amaç, küçük esnafı korurken büyükşehirlerdeki haksız rekabeti önlemek olarak ifade edilmekte.
“GERÇEK USULE TABİ OLMANIN AVANTAJLARI VAR MI?”
Gerçek usulde vergi ödeyen işletmeler, giderlerini fatura karşılığında vergiden düşebilmektedir. Ayrıca tutmakla yükümlü olunan ayrıntılı ticari defterler sayesinde işletmenin mali durumu daha net görülebilir. Bu durum olası kredi başvurularında da avantaj sağlamaktadır. Ancak muhasebe işlemlerinin detaylı ve titiz yürütülmesi gerektiğini de hatırlatmak gerekir. Bu doğrultuda 1 Ocak 2026 tarihi itibariyle uygulamaya girecek olan bu düzenleme için yılın son ayları etkin bir şekilde değerlendirilmeli, Basit Usul’den Gerçek Usul’e geçişte doğru iş ve işlemleri yürütmek üzere bir Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ile mükelleflerin iş planı oluşturmaları oldukça önemlidir.
“MUHASEBECİNİZDEN BİLGİ ALIN”
İlgili mükelleflerin vergisel yükümlülüklerinin doğru hesaplanarak, zamanında beyan edilmesinin üzerinde dikkatle durulması gerekli bir husus olduğunu hatırlatır, vatandaşlarımızı bu ve benzeri pek çok konuda meslek mensuplarımızın uzmanlığından istifade etmeye davet ederiz.”
