Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile gerçekleştirdiği basın toplantısında, “Ciddi bir süreç. Bu noktaya gelindiği zaman Cumhurbaşkanımızın her iki liderle de konuştuğu gibi böyle bir toplantıya ev sahipliği yapmak isteriz” dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Moskova’da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile ikili ve heyetlerarası görüşme gerçekleştirdi. Bakanlar, görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Konuşmasına Lavrov’a teşekkür ederek bağlayan Bakan Çavuşoğlu, “İkili ilişkilerimizin gelişmesi konusunda uzun yıllardır kendisiyle birlikte çalışıyoruz. Antalya’dan sonra buradan tekrar bir araya geldiğimiz için de ayrıca mutluyum. Türkiye olarak Ukrayna’da yaşanan savaş ve krizin başından bu yana net bir tutum takındık. Endişe ve eleştirilerimizi dürüst ve samimi bir şekilde paylaştık. Tansiyonun düşürülmesi ve diplomasiye alan açılması konusunda üzerimize düşeni yaptık ve bunun gerekliliğini her vesileyle vurguladık. başından beri hem insani hem de kalıcı ateşkesin sağlanması için çaba sarf ettik, sarf ediyoruz. Ancak maalesef Ukrayna’da 24 Şubat‘tan bu yana yıkım ve insani dram artarak devam ediyor. Binlerce sivil hayatını kaybetti ve 3 milyonu aşkın insan Ukrayna’yı terk etti. Bu gidişata son verilmesi, akan kan ve gözyaşının artık durması lazım. Hep uyguladığımız gibi savaşların kazananı olmaz, barışın ise kaybedeni olmaz. Türk-Rus ilişkileri yakın tarihte de önemli sınamalardan geçmiştir. Liderlerimiz arasındaki karşılıklı saygı ve güvene dayalı güçlü bir diyalog mevcuttur. Bu diyaloğun ikili ilişkilerimiz için olduğu kadar bölgemizin istikrar ve güvenliği için de yararlı sonuçlar getirdiğine ve bundan sonra da getireceğine inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
“Belarus’taki görüşmeleri destekliyoruz”
Rusya’nın güven duyduğu ve söylediklerine kulak verdiği bir ülke olarak Ukrayna krizinde de Türkiye’nin görüşlerini açık yüreklilikle ortaya koyduğunu sözlerine ekleyen Bakan Çavuşoğlu, “Zira biz komşuyuz, dostuz ve birbirimize karşı doğru bildiklerimizi söylemek durumundayız. Şartların tüm Ukrayna’daki zorluğuna rağmen diplomasiye olan inancımızı hiçbir zaman kaybetmedik ve bu inancımızı sürdürüyoruz. Belarus’taki görüşmeleri destekliyoruz, teşvik de ediyoruz ve olumlu sonuç getirmesini yürekten temenni ediyoruz. Her iki tarafla da görüşen bir ülke olarak bu sürece elimizden gelen katkıyı sağlıyoruz. Bu çerçevede Antalya’da sayın Lavrov ve sayın Kuleba bir araya gelmiştir. Her yapılan görüşme karşılıklı pozisyonların daha iyi anlaşılabilmesi için ve ortak zeminde buluşabilmesi için faydalıdır” açıklamasını yaptı.
“Cumhurbaşkanımızın Putin ile telefonla görüşmesi gerçekleştirmesi mümkün”
Bölgede yaşanan istikrarsızlığın neden olduğu sorunların yıllardır devam ettiğini söyleyen Bakan Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Şimdi de etkileri bölgesel ölçeğin ötesine geçen çok ciddi bir durumla karşı karşıyayız. Bu tehlikeli gidişatı durdurmak için çağrılarımızı 24 Şubat’tan bu yana tekrarladık. Sayın cumhurbaşkanımız, Sayın Putin ve Zelenskiy ile birçok görüşmeler gerçekleştirdi. Önümüzdeki günlerde de Cumhurbaşkanımızın Putin ile telefonla görüşmesi gerçekleştirmesi mümkün. Ayrıca ben de hem Lavrov ile hem Kuleba ile çok defa görüşmeler gerçekleştirdim. Tabi başka ülkelerin de elbet değerli çabaları oldu. Zira hepimizin amacı aynı savaş durmalı, insanlar ölmemeli. İnsani trajedinin sona erdirilmesi için yine birlikte çalışmaya devam etmemiz lazım. Bu hepimizin öncelikli konusu. Bu anlayışla bugün Moskova’ya geldim.”
“15 binden fazla vatandaşımızı Türkiye’ye getirdik”
Türkiye’nin gerçekleştirdiği tahliye operasyonlarına değinen Bakan Çavuşoğlu, “15 binden fazla vatandaşımızı Türkiye’ye getirdik. Bunların bir kısmını Rusya üzerinden gerçekleştirdik ve bu süreçte verdikleri destek için Rusya Federasyonu’na çok teşekkür ediyorum. Savunma bakanlarımız da bu amaçla temas halindeler. Şu anda bizim önceliğimiz özellikle Mariupol’den vatandaşlarımızın ve sivil insanların buradan güvenli bir şekilde çıkarılmasıdır. Bu konuları da kendisiyle Antalya’da da ele aldık ve telefonda da ele aldık. Özellikle askerlere ilaveten Sergey Lavrov’un çabaları takdire şayandır. Umarım en kısa süre içinde buradan insanlar çıkartılır, bunun için acilen insani ateşkese ihtiyacımız var. Burada yaşayan ve diğer bölgelerde yaşayan insanlara da hiç ayrım yapılmaksızın insani yardımların ulaştırılması gerekiyor komşu ülkelere ulaştırıldığı gibi. Bunların hepsini bugün de yine samimi bir ortamda memnuniyetle söylerim ele aldık. Diğer taraftan tabii önce insani ateşkes, sonra da kalıcı bir ateşkesin sağlanması için de düşüncelerimizi samimi bir şekilde her iki tarafla da paylaşıyoruz. Amacımız bu yaşananlardan ders alıp bölgenin istikrarı ve barışı için hep birlikte çalışmaktır. Diplomasiyi önceleyen çabalarımıza bu süreçte artarak devam edeceğiz. Bu süreçte Rusya’nın ve Ukrayna’nın bize olan güveni olmasaydı bu çabalarımızı yeterince yerine getiremezdik” ifadelerini kullandı.
“Önce şu ateşkesi bir sağlayalım”
Görüşmelerde ikili ilişkilerin, Suriye’deki sürecin ele alındığını kaydeden Bakan Çavuşoğlu, “Anayasa Komisyonu’nun sonuç getirmesi önemli. Libya’daki gelişmeleri değerlendirdik. Güney Kafkasya’da yine Güney Kafkasya’nın barışı için birlikte çalışmaya devam etmemiz lazım. Bizim de Ermenistan’la başlatılan bir sürecimiz var, özel temsilcilerimizle ilk toplantı Rusya’nın kolaylaştırıcılığında burada Moskova’da yapıldı. İkinci toplantı Viyana‘da oldu. Benim de Antalya Diplomasi Forumu’nda Dışişleri Bakanı ile verimli bir görüşmem oldu. Bu diyaloğu sürdüreceğiz. Rusya’nın da, Azerbaycan’ın da desteği var. Önce şu ateşkesi bir sağlayalım, bir barış olsun. Tüm bölgemizin bir barış bölgesi olması için samimi bir şekilde gayretlerimizi sürdürelim. Türkiye olarak yegane gayemiz bu yönde çalışmaya devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.
“Liderler düzeyinde bir görüşme gerçekleşirse buna memnuniyetle ev sahipliği yaparız”
Putin ve Zelenskiy görüşmesine yönelik soru üzerine Bakan Çavuşoğlu, “İki liderin bir araya gelmesi bugüne kadar yapılan müzakerelerin olumlu şekilde seyretmesine balı. Her iki ülke adına bu konuların detaylarına girecek değilim ama yakınlaşmaların olduğunu biliyorum. Mutabakat sağlandığı zaman liderler düzeyinde verilmesi gereken kararlar da var. Ciddi bir süreç bu noktaya gelindiği zaman Cumhurbaşkanımızın her iki liderler de konuştuğu gibi böyle bir toplantıya ev sahipliği yapmak isteriz. Ama daha önce bu teknik düzeydeki görüşmeler de Türkiye’de olsun demişti Ukrayna. Önemli olan toplantının yeri değil önemli olan bir an önce Rusya Federasyonu ile Ukrayna’nın bu sonuçlu odaklı müzakerelere başlamasıdır. Belarus’a gitmeleri yönünde kendilerini de teşvik ettik. Tabii ki biz savaş başlamadan önce de bu çabalarımızı sürdürdük, bir araya getirme konusunda ama o zaman mümkün olmadı. Ama liderler düzeyinde bir görüşme gerçekleşirse buna memnuniyetle ev sahipliği yaparız” ifadelerini kullandı.
“Umarım bir daha bu amaçla bir araya gelme ihtiyacı duymayız”
Rusya ve Ukrayna arasında dışişleri bakanları düzeyinde yeni görüşme planı olup olmadığına ilişkin soruyu yanıtlayan Bakan Çavuşoğlu, “Umarım bir daha bizim düzeyimizde bir toplantıya ihtiyaç kalmaz. Ben elbette birinci toplantıya ev sahipliği yapmaktan ve arabuluculuk yapmaktan büyük bir memnuniyet duydum. İki mevkidaşımı böylesine zor bir dönemde bir araya getirmekten memnuniyet duydum. İkisine de teşekkür ediyorum. Ama bir daha bu formatta bir toplantıya ihtiyaç kalmadan inşallah iki lider, bir anlaşma yapmak üzere, kalıcı bir ateşkes için bir araya gelir. Biz tabii ki bu yönde çabalarımızı sürdüreceğiz. Buradan da Ukrayna’ya gidip mevkidaşım Kuleba ile görüşeceğim. Bazen böyle mekik diplomasisi yapacağız, bazen de bir araya geleceğiz. Ama yine umarım bir daha bu amaçla bir araya gelme ihtiyacı duymayız” dedi.
“15 binden fazla vatandaşımızı zor şartlarda ülkemize getirdik”
Mariupol’daki Türk vatandaşlarının tahliyesine ilişkin açıklamalarda bulunan Bakan Çavuşoğlu, “Gerçekten zor şartlarda 15 binden fazla vatandaşımızı ülkemize getirdik. Daha dün 200’e yakın vatandaşımız farklı şehirlerden Türkiye’ye gelmek için yola çıktı. Ama Mariupol’da ciddi sıkıntımız var. Çatışmalar devam ettiği için sivillerin buradan çıkması çok zor. Risk alarak çıkan bazı vatandaşlarımız da var veya yerel halk da var. Bu tabii ki çok riskli bir şey. Burada her iki tarafla da görüşüyoruz. Burada biz bazı gözlemciler de olabilir dedik, çünkü her iki taraftan da çatışmalarla ilgili ya da koridorlarla ilgili farklı bilgiler geliyor. Ama bu insani bir durum. Bize göre Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne saygı duyan bir ülke olarak, insanlara bir ateşkesten sonra ne tarafa gitmek istiyorsa, hangi güzergahtan bu şehri terk etmek istiyorsa izin vermemiz gerekiyor. Bu insani bir durum. Biz bazı vatandaşlarımızı Rusya’nın desteğiyle Soçi’ye kadar getirip, oradan Türk Hava Yolları ile ülkemizde getirdik. Maalesef sahada bir anlaşmazlık var, çatışma var. Her iki tarafın söylediği de farklı. Bu arada Sergey Lavrov beni gece yarısı bile aradı, kaç vatandaşımız olduğunu sordu. Çaba sarf ettiklerini görüyoruz. Aynı şekilde Milli Savunma Bakanımız Şoygu’yla, askerlerimiz de kendi arasında temastalar. Ukrayna ile de temastayız. Bu sadece bizim vatandaşlarımızı ilgilendiren bir konu değil, orada yaşayan yüz binlerce insanı ilgilendiren bir konu. İnsani yardımların da hiçbir engelle karşılaşmadan oraya ulaşması gerekiyor. Umarım bu konuda kısa bir süre içinde bir netice alırız” şeklinde konuştu.
