Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Kasım 2025 dönemine ilişkin Finansal İstikrar Raporu’nu yayımladı.
Raporda küresel belirsizliklerin finansal piyasalarda dalgalanmayı artırdığı, sıkı para politikasının kredi büyümesini ılımlı bir çizgide tuttuğu ve bankacılık sektörünün güçlü likidite görünümünü koruduğu vurgulandı.
Küresel Görünüm: Belirsizlik ve Oynaklık Etkisini Sürdürüyor
Raporda, jeopolitik riskler ve küresel belirsizliklerin finansal piyasalarda oynaklığı artırdığı belirtildi. Bu durumun gelişmiş ülke faizlerini yüksek seviyede tuttuğu ifade edildi.
- ABD dolarının diğer gelişmiş ülke para birimlerine karşı değer kaybettiği,
- Değerli metal fiyatlarının ise tarihi zirvelere yükseldiği aktarıldı.
Ticaret politikalarındaki belirsizliklerin küresel kırılganlıkları artırdığına dikkat çekildi.
Kredi Büyümesi Ilımlı Seyrediyor
TCMB, sıkı para politikasının etkisiyle kredi büyümesinin ılımlı bir görünüm sergilediğini bildirdi.
Ticari Krediler
- Yabancı para kredi büyümesindeki yavaşlama ile TL kredilerin ağırlığı arttı.
- Ticari krediler yataya yakın bir büyüme patikasında.
Bireysel Krediler
- En belirleyici kalemler: ihtiyaç kredileri ve bireysel kredi kartları (BKK).
- Bireysel kredi artışı, toplam kredi büyümesini yukarı çekiyor.
TCMB, sıkı duruş ve YP kredi sınırlamalarının devam etmesiyle birlikte kredi büyümesinin kontrollü biçimde süreceğini açıkladı.
Bankacılık Sektöründe Genel Görünüm: Sağlam Ancak Ayrışmalar Var
Raporda bankacılık sektörü için şu değerlendirmeler öne çıktı:
- Aktif kalitesinde sınırlı bozulma gözlendi.
- Bireysel kredi TGA oranında (takipteki alacaklar) artış görüldü ancak temmuzdaki yapılandırma adımı yükseliş hızını yavaşlattı.
- KOBİ kredilerinin TGA oranları diğer firmalara göre daha yüksek seyrediyor.
- Bankalar yüksek karşılık politikalarını sürdürüyor; bu durum riskleri sınırlıyor.
Reel Sektörün Borçluluğu: Tarihsel Ortalamanın Altında
Raporda reel sektör borçluluğuna ilişkin dikkat çeken tespitler yapıldı:
- Reel sektörün finansal borç/milli gelir oranı uluslararası ortalamaların altında.
- TL kredi büyümesi kısıtlarının etkisiyle TL borçluluk sınırlı kalıyor.
- YP kredilere yönelim artarken, yeni sınırlamalar ve önlemler (KKDF kesintisi, YP kredi büyüme sınırı) sayesinde YP pozisyon açığındaki yükseliş yavaşladı.
- Artışın büyük kısmının döviz geliri olan firmalardan gelmesi riskleri azaltıyor.
Ayrıca reel sektörün dış borç çevirme oranı %150 seviyesinde güçlü seyrini koruyor.
Hanehalkı: Düşük Borçluluk, Güçlü TL Mevduat Tercihi
TCMB’nin raporunda hanehalkına ilişkin şu bulgular yer aldı:
- Hanehalkı borçluluğu milli gelir oranına göre düşük.
- BKK ve KMH (kredili mevduat hesabı) payı artarken konut ve taşıt kredileri zayıf seyrediyor.
- TL mevduat tercihi güçlü; KKM hesaplarının payı gerilemeye devam ediyor.
- Yatırım tercihlerinde fonlara yönelim artıyor.
Likidite Görünümü: Bankaların Tamponları Güçlü
TCMB, bankacılık sektörünün TL ve YP likidite tamponlarının güçlü olduğunu açıkladı:
- Likidite karşılama oranı (LKO) ve kredi-mevduat oranı olumlu.
- 2025’in ikinci yarısında rezervler güçlendi, TL likidite fazlası oluştu.
- Parasal aktarım mekanizması ise etkinliğini koruyor.
Dış Finansman: Piyasalardaki İyileşme Devam Ediyor
Bankaların dış borçlanma koşullarında olumlu görünüm dikkat çekiyor:
- Yurt dışı kaynaklı borçlar artarken vade uzuyor.
- Yabancı yatırımcı ilgisi devam ediyor.
- Eurobond ve sermaye benzeri borçlanmalar bilanço yapısını güçlendiriyor.
- 2025’te vadesi gelen sendikasyon kredileri yüksek oranlarda yenilendi.
Kârlılık ve Sermaye Yeterliliği Güçlü
Raporda bankacılık kârlılığının 2025’in üçüncü çeyreğinde toparlandığı belirtildi:
- Politika faizindeki indirimler net faiz marjını destekledi.
- Ücret ve komisyon gelirleri güçlü seyretti.
- Kredi risk maliyetindeki artış kârlılık artışını sınırlasa da genel tablo pozitif.
Sermaye yeterliliği ise yasal oranların üzerinde bulunuyor ve bankalar ilave sermaye tamponlarıyla olası risklere karşı güçlü duruyor.
