İstanbul’da taksiciliğin geleceği sorgulanırken, Martı TAG gibi uygulamaların yaygınlaşması ve plaka fiyatlarındaki dramatik düşüş sektörde çalkantıya yol açtı.
Peki taksilerin değer kaybının ardındaki gerçekler neler?
Taksicilikte Derin Kriz: Teknoloji Karşısında Eski Düzen Eriyor
Geleneksel taksicilik sistemi, teknolojik ulaşım modellerinin yükselişiyle ciddi bir tehdit altında. İstanbul'daki taksi plakalarının reel değeri her geçen gün erirken, Martı TAG, korsan taksicilik, toplu ulaşım ağlarının gelişmesi ve taksi hizmetine olan antipati gelirleri zorluyor.
2.500 Plakadan Sadece 9 Tanesi Satıldı!
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin “Uygulama Bazlı Taksi Taşımacılığı Projesi” kapsamında açtığı 150 plakalık ilk ihaleye sadece 9 teklif geldi. En yüksek teklifi 001 numaralı plakaya veren Burhan Ergelen oldu: 4 milyon 852 bin TL.
Kalan 141 plaka için yeni ihaleler açılması planlanıyor, ancak düşük talep sektördeki çöküşün habercisi olabilir.
8+1 Taksi Sistemi Çöktü, 4+1'e Geçiliyor
Tüketici tarafından tercih edilmeyen 8+1 taksiler, UKOME kararıyla 4+1 taksiye dönüştürülüyor. Bu durum, mevcut taksicilerin gelir pastasının daha da bölünmesine neden olacak.
Martı TAG Yasallaşıyor Mu?
Günümüzde Martı TAG, hususi araçlarla yasal dayanak olmadan hizmet vermeye devam ediyor. Ancak şirket, e-Ulaşım lisansı alarak sistemine sarı taksileri entegre etme izni kazandı. Bu, Martı TAG’ın tamamen yasal hale geldiği anlamına gelmiyor. Uygulamanın yasa dışı hususi araç taşımacılığı kısmı hâlâ cezalık durumda.
Plaka Fiyatları Sert Düşüşte
- 2023’te: 6,2 milyon TL
- 2025’te: 6,75 milyon TL
Ancak bu artış, enflasyona göre eksi getiri anlamına geliyor. Ayrıca plaka pazarlama sektöründeki fiyat manipülasyonları ve noter beyanlarının açıklanmaması da fiyatların gerçekliğini tartışmalı hale getiriyor.
Taksicilikte Kazanç Düşüyor, Risk Artıyor
Bir taksi sahibi olmanın maliyetleri:
- Araç alımı + sarıya boyama: 1 milyon TL+
- Aylık plaka kirası (yasal olmamasına rağmen): 40-45 bin TL
- Yıllık trafik sigortası: 106 bin TL’ye kadar
- Bakım, lastik, arıza, kaza masrafları: Yüksek ve sürekli
Tüm bu maliyetlere rağmen taksicilikten gerçek anlamda gelir sağlamak zorlaşıyor.
Korsan Taksiler Yasal Taksilere Engel Mi?
İstanbul’da yüz binlerce korsan taksi faaliyet gösteriyor. Taksiciler bir yandan yeni plaka istemezken, bir yandan da artan korsan sayısı nedeniyle iş kaybı yaşıyor. Bu ikilem, sistemdeki derin çelişkiyi ortaya koyuyor.
Otonom Taksi Tehlikesi: Meslek Tamamen Bitebilir
ABD ve Çin'de otonom araçlarla taksi hizmeti başladı bile. Henüz sınırlı denemelerde olsa da, kısa sürede yaygınlaşması halinde taksicilik mesleği tarihe karışabilir.
