İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Tözün, sonbahar aylarında artması beklenen üst solunum yolu enfeksiyonları ve Covid-19’a ilişkin önemli uyarılarda bulundu.
Sonbaharda Vakalar Artıyor
Prof. Dr. Tözün, sonbaharın gelişiyle birlikte üst solunum yolu hastalıklarında artışın kaçınılmaz olduğunu, pek çok kişinin sağlık kuruluşlarına başvuracağını ve çoğunda ayırıcı tanıya gidilmeyeceğini söyledi. Hafif viral enfeksiyonların semptomatik tedaviyle atlatılacağını, bakteriyel enfeksiyonlarda ise antibiyotik tedavisi uygulanabileceğini belirten Tözün, “Antibiyotik direncine karşı hekimlerimiz gerçekten ihtiyaç olmadıkça antibiyotik reçete etmeyecektir. Vatandaşlarımızın da ısrarcı olmaması önemli” dedi.
Dezenformasyona Karşı Uyarı
Sosyal medyada dolaşan “çok önemli” ve “herkese yayın” gibi ifadelerle başlayan mesajların güvenilir olmayabileceğine dikkat çeken Tözün, sağlık okuryazarlığının artırılması gerektiğini vurguladı. “.org”, “.gov” ve “.edu” uzantılı resmi kaynaklara yönelinmesini önererek Dünya Sağlık Örgütü (WHO), CDC, T.C. Sağlık Bakanlığı ve HASUDER (Halk Sağlığı Uzmanları Derneği) sayfalarını örnek gösterdi.
Dünya Genelinde Covid-19 XFG Varyantı (Stratus / “Frankenstein”)
Dünya Sağlık Örgütü’nün 25 Haziran 2025 tarihli açıklamasına göre XFG varyantı küresel düzeyde “izlenen varyant” kategorisinde ve ek halk sağlığı riski düşük olarak değerlendiriliyor. Onaylı Covid-19 aşılarının bu varyanta karşı etkili olmaya devam etmesi bekleniyor.
Birleşik Krallık Sağlık Güvenlik Ajansı, sonbaharda en yaygın varyantların XFG ve NB.1.8.1 olduğunu, ancak mevcut verilerin bu varyantların daha ciddi hastalıklara yol açmadığını bildirdi.
Avrupa Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin 20–26 Eylül 2025 raporuna göre Avrupa’da SARS-CoV-2 dolaşımı artış gösteriyor, ancak hastaneye yatışlar sınırlı düzeyde.
Fransa’da ise “Frankenstein” lakaplı XFG varyantının vaka sayılarında artışa yol açtığı ve özellikle bazı bölgelerde acil servis başvurularının %9,5’inin şüpheli Covid olduğu bildirildi. Santé Publique France verilerine göre 15–21 Eylül haftasında 32.610 yeni vaka tespit edildi.
Türkiye’de Son Durum
Prof. Dr. Tözün, Türkiye’de şu an için yeni bir Covid-19 dalgası olduğuna dair resmi bir bilgi bulunmadığını belirtti. T.C. Sağlık Bakanlığı Hudut ve Sahiller Güvenliği’nin 28 Mayıs 2025’te yayımladığı son küresel Covid-19 raporuna göre Doğu Akdeniz, Güneydoğu Asya ve Batı Pasifik’te test pozitiflik oranları artmış olsa da bu artış geçen yılın aynı dönemine benzer düzeyde. Türkiye’de Eylül 2025 itibariyle yeni bir duyuru bulunmuyor.
Kişisel Korunma ve Toplum Sağlığı İçin Öneriler
Prof. Dr. Tözün, Covid-19 pandemisi dönemindeki hijyen-maske-mesafe önlemlerinin tamamen bırakılmaması gerektiğini hatırlattı:
El hijyeni ve öksürürken ağzı kapatma alışkanlığını sürdürün.
Rahatsız hissediyorsanız veya öksürüğünüz varsa maske takın.
Kalabalık ve kapalı ortamlarda mesafeyi koruyun.
Solunum yolu belirtileri gösteriyorsanız aile hekiminize başvurun.
“Pandemi dönemindeki gibi evlere kapanmaya gerek yok, paniğe gerek yok. Ancak doğru bilgiye ulaşmak ve bireysel önlemleri almak çok önemli” diyen Tözün, halkın resmi açıklamaları ve güvenilir kaynakları takip etmesinin önemine değindi.
