Ekonomist ve yazar Mahfi Eğilmez, 1 Ekim 2025 tarihli yazısında dünya ve Türkiye ekonomisine dair çarpıcı verileri paylaştı.
Eğilmez’in yazısına göre, ABD’de yönetimin bütçesi Kongre’den geçmeyince federal hükümet resmen kapandı. Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen geçici bütçe Senato’da onaylanmadığı için mali yılın başladığı gün, ABD “government shutdown” sürecine girdi.
Bu kapanma nedeniyle sosyal güvenlik ödemeleri, hava trafik kontrolü, ordu gibi kritik hizmetler dışında devlet ödemeleri yapılamayacak, yüzbinlerce çalışan zorunlu ücretsiz izne çıkacak. Kapanmanın küresel etkileri şimdiden hissedilmeye başladı: doların diğer para birimlerine karşı değer kaybetmesi ve altın-gümüş fiyatlarında yükseliş bekleniyor. Dünya borsalarında düşüşler hızlanabilir.
Türkiye’de İşsizlik Rakamları: Geniş İşsizlik %29,7
Eğilmez’in aktardığı TÜİK verilerine göre Ağustos ayında işsizlik oranı %8,5 oldu. Ancak gerçek işsizliği yansıtan geniş işsizlik oranı %29,7’ye yükseldi. 15-24 yaş arası genç işsizlerin oranı ise %16 olarak açıklandı (Temmuz’da %15,2 idi). Bu veriler, işgücü piyasasında toparlanmanın kırılgan olduğunu gösteriyor.
Dış Ticaret Dengesi ve Dış Borç Stoku
TÜİK’in Ağustos 2025 dış ticaret istatistiklerine göre Ocak – Ağustos döneminde ihracat %4,3, ithalat %5,6 azaldı. Bu durum dış açığı azaltıcı bir gelişme olarak görülse de, üretimde ithal girdi yoğunluğunun yüksek olması nedeniyle büyüme açısından olumsuz bir sinyal veriyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre Türkiye’nin Haziran 2025 itibarıyla toplam dış borç stoku 547,7 milyar dolar. Dış Borç Stoku / GSYH oranı %35 görünse de, son altı ayda kamu ve özel kesimin dış borçlarında hızlı artış dikkat çekiyor. Eğilmez, “Bu oran düşük görünüyor olabilir ama illüzyon barındırıyor” diyerek baskılanmış kur ve yüksek enflasyonun GSYH hesabını olduğundan daha yüksek gösterdiğini hatırlatıyor.
