30 Ekim 2020’de İzmir’in Seferihisar açıklarında meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki depremde hayatını kaybeden 117 kişi, depremin 5. yılında düzenlenen törenlerle anılıyor. 15 saniyelik sarsıntı, özellikle Bayraklı ve Bornova ilçelerinde büyük yıkıma yol açmış, binlerce kişiyi evsiz bırakmıştı.
5. Yılında İzmir Depremi: 117 Can, Yüzlerce Acı Hikâye
Ege Denizi’nde 30 Ekim 2020 günü saat 14.51’de meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki deprem, İzmir’in Seferihisar ilçesi açıklarında 16,54 kilometre derinlikte gerçekleşti. Yaklaşık 15 saniye süren sarsıntı, merkez üssünden 70 kilometre uzaklıktaki Bayraklı ve Bornova ilçelerinde büyük yıkıma yol açtı.
Alüvyon zemine sahip bölgede sekiz bina çökerken, çok sayıda yapı ağır hasar gördü. Sığacık Mahallesi’nde küçük çaplı tsunami oluştu; sokakları deniz suyu bastı, tekneler battı ve kıyı şeridinde hasar meydana geldi.
Enkaz Altında Zamanla Yarış
Depremin ardından bölgeye polis, itfaiye, sağlık ve arama kurtarma ekipleri sevk edildi. AFAD, AKUT, jandarma ve gönüllülerden oluşan 7 bini aşkın görevli, enkaz altındaki vatandaşlara ulaşmak için gece gündüz çalıştı.
Bayraklı ilçesinde yıkılan Rızabey, Doğanlar, Yağcıoğlu, Yılmaz Erbek apartmanlarıyla Emrah ve Barış sitelerinde toplam 107 kişi enkazdan sağ çıkarıldı, 117 kişi ise yaşamını yitirdi.
Ayda Gezgin (3), Elif Perinçek (3), İdil Şirin (14), İnci Okan (16) ve Günay Özışık (15) gibi günler sonra enkazdan sağ çıkarılan çocuklar, depremin umudu ve direncin simgesi oldu.
Ülke Tek Yürek Oldu
Depremin ardından devlet kurumları, belediyeler ve sivil toplum kuruluşları hızla harekete geçti. AFAD koordinasyonunda arama kurtarma, hasar tespiti, barınma ve psikososyal destek çalışmaları yürütüldü.
Türk Kızılay geçici barınma merkezleri kurarak sıcak yemek dağıttı. Türkiye’nin dört bir yanından gönderilen yardım malzemeleri ve bağışlarla depremzedelerin yaraları sarıldı.
Hasar Tespiti ve Yeniden İnşa Süreci
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü verilerine göre, 213 bin 762 binada yapılan incelemede 9 bin 79 yapının depremden etkilendiği belirlendi.
Bu yapılardan 99’u acil yıkılacak, 632’si ağır hasarlı, 580’i orta hasarlı, 7 bin 768’i ise az hasarlı olarak tespit edildi. Acil yıkım kararı verilen binalar hızla yıkıldı.
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından başlatılan iki büyük proje kapsamında toplam 5 bin 61 konut ve 357 iş yeri tamamlanarak hak sahiplerine teslim edildi.
Yargı Süreci: Müteahhitlerden Belediye Görevlilerine
Depremde yıkılan binalarla ilgili olarak müteahhitler, inşaat mühendisleri, yapı denetim şirketleri, mimarlar ve belediye görevlileri hakkında davalar açıldı.
-
Rızabey Apartmanı: 36 kişinin hayatını kaybettiği binada 20 sanığın yargılaması sürüyor.
-
Yağcıoğlu Apartmanı: Müteahhit Şerafettin Ağar ve fenni mesul Orhan Ayber’e 13 yıl 4’er ay hapis cezası verildi.
-
Doğanlar Apartmanı: Müteahhit Çetin Doğan 15 yıl, proje müellifi Mehmet Sedat Boyacı 6 yıl 8 ay, sürveyan Gündüz Uysal 7 yıl 9 ay 10 gün hapis cezasına çarptırıldı.
-
Yılmaz Erbek Apartmanı: Müteahhit Mustafa Yılmaz’a 15 yıl, inşaat mühendisi Ali Özsoy’a 10 yıl, yapı denetim yetkililerine 7 yıl 6 ay hapis cezası verildi.
-
Emrah Apartmanı: 30 kişinin öldüğü binada müteahhit ve fenni mesule 14 yıl 5 ay hapis cezası verildi.
Barış Sitesi’yle ilgili ise sanıkların vefat etmiş olması veya kimlik tespitinin yapılamaması nedeniyle dava açılamadı.
Depremin İzleri Silinse de Acılar Hâlâ Taze
İzmir’de yıkılan binaların yerinde yeni konutlar yükselse de kaybedilen 117 canın acısı hâlâ yüreklerde.
Depremden kurtulanlar için yeni yaşam alanları oluşturuldu, ancak o gün yaşanan korku ve acı, İzmir’in hafızasında derin bir iz olarak kaldı.
