“Vatan Bir Bütündür, Asla Parçalanamaz” Kararının Alındığı Tarihi Kongre 106. Yılında Saygıyla Anılıyor
Türk milletinin bağımsızlık yolundaki en kritik dönüm noktalarından biri olan Erzurum Kongresi, 106. yılında yurt genelinde olduğu gibi Balıkesir başta olmak üzere birçok şehirde de anılıyor. Milli Mücadele’nin ilk büyük adımlarından biri olan bu kongre, 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum’da toplanmış ve “Vatan bir bütündür, asla parçalanamaz” kararıyla ulusal birliğin temelini atmıştı.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün kongreye başkanlık ettiği süreçte, Balıkesir’in de dahil olduğu birçok ilden gelen temsilciler, işgal altındaki Anadolu’nun kaderini tayin edecek tarihi kararların altına imza attı. Kongreye katılan 63 temsilci arasında Sivas, Van, Bitlis, Trabzon, Giresun, Amasya gibi illerin yanı sıra, Anadolu'nun doğu ve kuzeydoğu illerinden delegeler de yer aldı.
Erzurum Kongresi’nin Tarihi Rolü ve Alınan Kritik Kararlar
- Manda ve himaye reddedildi; Türk milletinin kendi kaderini tayin etme kararlılığı ilk kez bu kongrede resmileşti.
- Milli sınırlar kavramı ilk kez tanımlandı; Türk vatanının parçalanamayacağı açıklandı.
- Geçici bir hükümetin kurulacağı belirtildi; bu, ileride kurulacak Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin temellerini oluşturdu.
- İlk kez Mustafa Kemal Paşa’nın başkanlık ettiği 9 kişilik Temsil Heyeti oluşturuldu; bu heyet TBMM açılana kadar ülkeyi fiilen yönetti.
- Batı Anadolu’daki Kuvâ-yi Milliye birliklerine moral verdi; milli direnişi pekiştirdi.
- Kongre, Mustafa Kemal’in askerlik görevinden istifa ederek sivil liderliğe geçtiği ilk büyük adımdı.
Söz konusu kongre, 1881 yılında inşa edilen Sanasaryan Koleji binasında gerçekleştirildi. Günümüzde bu tarihi yapı, Erzurum Kongre ve Milli Mücadele Müzesi olarak ziyarete açık tutuluyor.
Erzurum Kongresi'nin 106. Yılında Anlamı Derinleşiyor
Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı bu kongre, günümüz Türkiye’sinin demokratik ve bağımsız yapısının şekillendiği ilk platform olması açısından tarihi önemini hâlâ koruyor. Erzurum Kongresi, bölgesel düzeyde toplanmasına rağmen, aldığı kararlar itibarıyla ulusal bir direniş manifestosu olarak Türk tarihindeki yerini aldı.
