Türkiye’de uzun yıllar sonra “deli dana hastalığı” (BSE) yeniden gündemde.
Geçtiğimiz hafta Ankara’da bir hastada “ön teşhis” konulan vakadan sonra bu kez Bolu’da da bir hastada aynı hastalık tespit edildi. Uzmanlar, hastalığın bulaşma yolları ve belirtileri konusunda vatandaşları dikkatli olmaları için uyarıyor.
🧠 Ankara ve Bolu’da “Deli Dana” Şüphesi
İlk vaka Ankara Bilkent Şehir Hastanesi’nin yoğun bakım servisinde ortaya çıkmıştı. Şimdi ise Bolu’da, İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde nörolojik şikayetlerle tedavi gören bir kadın hastada “deli dana testi” pozitif çıktı.
Test, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Nörodejeneratif Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı’nda yapılan analizle doğrulandı.
Sağlık kaynakları, iki vakanın da benzer klinik bulgular taşıdığını, kesin sonuçların ise detaylı inceleme sonrasında açıklanacağını belirtti.
🧬 Deli Dana Hastalığı Nedir?
“Deli dana hastalığı” ya da bilimsel adıyla Bovine Spongiform Encephalopathy (BSE), 1986’da İngiltere’de ortaya çıkan, 1990’larda Avrupa’yı sarsan ölümcül bir beyin hastalığı.
Hastalığın, beyinde prion adı verilen anormal proteinlerin birikmesiyle geliştiğini söyleyen Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, şu bilgileri paylaştı:
“Bu proteinler beyinin yapısını bozar, süngerimsi bir görünüm oluşturur. İnsanlarda bu hastalık, varyant Creutzfeldt-Jakob hastalığı (vCJD) olarak bilinir. Ne yazık ki şu anda kesin bir tedavisi yok.”
🍖 Nasıl Bulaşır?
Deli dana enfeksiyonu genellikle:
- Hastalıklı sığırların etinin veya sakatatının tüketilmesiyle,
- Vücut sıvılarıyla temas edilmesiyle,
- Bazı nadir durumlarda insandan insana tükürük gibi biyolojik yollarla bulaşabiliyor.
Prof. Dr. Ertuğrul, “Bulaşma sonrası hastalık hemen ortaya çıkmaz, 15–30 yıl arasında sessiz kalabilir” diyerek uyardı.
⚠️ Belirtileri Neler?
Uzmanlara göre hastalığın erken döneminde psikolojik ve nörolojik belirtiler öne çıkıyor:
- Kafa karışıklığı, oryantasyon bozukluğu
- Dikkat dağınıklığı, tutarsız konuşma
- Halüsinasyonlar, huzursuzluk, öfke patlamaları
- Uyku düzeni bozuklukları
İlerleyen evrelerde ise:
- Yürüme ve nefes alma güçlüğü,
- Kalp fonksiyonlarında bozulma,
- Zihinsel çöküş ve koma görülebiliyor.
🩺 Uzmanlardan Uyarı: “Et Kaynaklı Ürünlere Dikkat”
Uzmanlar, özellikle kaynağı belirsiz kırmızı et ve sakatat ürünlerinden uzak durulması gerektiğini vurguladı. Etlerin Tarım Bakanlığı denetimli tesislerden alınması, ithal etlerin sertifikalı olduğunun kontrol edilmesi öneriliyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, Ankara ve Bolu’daki vakalar sonrasında bölgesel inceleme ve hayvan sağlığı taraması başlattığı öğrenildi.
