Karesi Belediye Başkanı Dinçer Orkan ve Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz’ın birlikte düzenlediği basın toplantısında ata sporu yağlı güreşlerle ilgili yapılan ve yapılacak düzenlemeler hakkında da bilgiler verildi. Yağlı Güreş Düzenleyen Kentler Birliği’nin merkezinin Balıkesir olduğu belirtilen toplantıda güreşlerde binlerce yıldır uygulanan kuralların herkes tarafından bilinmesi gerektiğine dikkat çekildi. Geleneksel Güreşler Federasyonu ve Atlı Sporlar Federasyonlarının kurulmasıyla birlikte bu sporlardaki kuralların da belirlenmesi için çalışmaların devam ettiği bildirildi. Toplantıya Kırkpınar’da kürsü yapan Balıkesirli Başpehlivan Ertuğrul Dağdeviren ile Dünya Kadınlar Güreş Şampiyonu Yasemin Adar’da katıldı.
Düzenlenen basın toplantısının ardından Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, Karesi Belediye Başkanı Dinçer Orkan ve beraberindekiler Kurtdere Kırsal Mahallesine giderek Kurtdereli Mehmet Pehlivan’ın mezarı başında dua etti. Kurtdere Mahallesinde düzenlenen gezide Balıkesirli Başpehlivan Ertuğrul Dağdeviren ile Dünya Kadınlar Güreş Şampiyonu Yasemin Adar dualı çayırda kol bağlayarak herkesi güreşlere davet etti.
Dinçer Orkan: “Er meydanını yeniledik” Toplantıda ilk olarak Karesi Belediye Başkanı Dinçer Orkan söz aldı. Orkan güreş meydanında yapılan düzenlemelerle ilgili şu bilgileri verdi: “Bu sene de geçen seneye göre fiziksel ortamını daha iyi hale getirmeye çalıştık. Bizim için en önemli unsurlardan birisi sahanın zeminiydi. Zemini yaklaşık 3 ay öncesinden itibaren komple kaldırıp çimlemesini sıfırdan yaptık. Çünkü Allah korusun orada yapılan güreşlerde, etkinliklerde herhangi bir sporcumuzun veya vatandaşımızın ayağı burkulmaması için, herhangi bir sıkıntı yaşamaması için yeşil sahayı yeniden hazırladık. Onun haricinde en büyük sıkıntılardan biri, güreşçilerin yağlanmasıyla ilgili oluyordu. Güreşçiler çimende yağlanıyordu ve zeminde bayağı bir sıkıntı yaratıyordu. Onunla ilgili de ayrı betondan yağlanma alanı yaptık. Ayrıca seyyar olan tuvaletlerimizi sabit hale getirdik. İnanır mısınız aynı bir gelin misali Kurtdere güreş sahamızı çok güzel hale getirdik. Bu yıl 62’ncisi düzenleniyor. Burada en önemli şey bu etkinliğe katılımın daha iyi, daha güzel olmasıydı. Bununla ilgili bu sene biz seyirciyi ücretsiz giriş yaptık ve böylelikle girişte yaşanan sıkıntının da bir nebze önlenmesini istedik. Onun haricinde hakikatten bu sene üst protokolden değerli bakanlarımız, genel başkanlarımızın gelme ihtimali çok yüksek. Böylelikle Kurtdereli güreşlerinin değeri bir kat daha artmış oluyor. Kurtdere güreşleri daha öncesinde 2014 yılına kadar muhtarlık düzeyinde yapılmış Ama 2014 yılından sonra Yücel Başkanımızın sayesinde Kurtdere hak ettiği yere geldi. Şimdi onu daha yüksek bir değeri getirmek için çalışıyoruz. Bu konuda Yücel Yılmaz başkanımıza, Büyükşehir belediyemize teşekkür ediyoruz. Bizim en büyük destekçimiz onlar olduğu için onlardan Allah razı olsun diyoruz. Ama önemli olan düğünler biliyorsunuz katılımcıyla daha güzel olur. İnşallah kazasız, belasız, güzel bir şekilde, başarılı bir şekilde de Kurtdere güreşlerini tamamlamayı Allah nasip eder. Bu sabah itibariyle de küçük boyda güreşlerimiz başladı. Allah nasip ederse Cuma saatinde orada olacağız mevlidimiz olacak. Akşamüzeri de saat 18.00’de de Karesi Türbesinden kortej yürüyüşümüz olacak. Yarın yine güreşlerimiz devam edip Pazar günü de güreşlerimizi finalle tamamlamak istiyoruz.”
Yücel Yılmaz; “Birbirlerinin rövanşları” Türkiye Yağlı Güreş Birliği Başkanı ve Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz da Kurtdereli Mehmet Pehlivan Güreşleriyle ilgili bilgiler verdi. Yılmaz, “Kırkpınar Haziran’ın son haftası Temmuz’un ilk haftası olur. Ağustos’un ikinci haftası Kurtdere olur, Eylül’in ilk haftası da Elmalı olur. Bunlar birbirinin rövanşı olur. Bu üç büyük güreşler üç gün sürüyor ve bu güreşlerde olabildiğince tüm pehlivanlar davet ediliyor. Kırkpınar’da bir kısıtlama var. Diyor ki 40 yaşını geçtiysen, önceden kürsü yapmadıysan bundan sonra Kırkpınar’da başpehlivan olarak güreşemezsin diyor ve 45 yaşta kürsü yaptıysa baraja kalıyor. Türkiye’nin en büyük olimpiyat güreşi olduğu için. Bizim burası kıspetini alan gelsin dediğimiz bir yer. Tahmin ediyoruz 85 başpehlivanımız gelecek. Toplamda 2 bin 561 pehlivan kendi ismini yazdırdı. Yani şu anda bu sene şimdiye kadar yapılmış en büyük organizasyon olacak” diye konuştu.
“20 ilçemizin 16’sında güreş düzenleniyor” Balıkesir’in 20 ilçesinin 16’sında 18 ayrı yağlı güreş düzenlendiğini belirten Yücel Yılmaz, “Balıkesir bunu hak ediyor mu diye sorduğunuzda Cumhuriyet tarihi boyunca arka arkaya altın kemerli başpehlivanlar yetiştirmiş ve hala daha en çok yetiştiren il Balıkesir. Edirne’miz, güreşlere evsahipliği yapıyor ama bu bölge gibi iç organizasyonlarla pehlivan yetiştiren bir yer değil. Bizim 20 tane ilçemiz var, 16 tanesinde güreş düzenleniyor. Bunun içerisinde Edremit, İvrindi, Havran, Savaştepe, Sındırgı, Bigadiç, Gönen, Manyas güreş düzenliyor. Şimdi kalan 4 ilçemiz de güreş düzenlemek için hazırlık yapıyor. Bu toplumun, Balıkesir’in genlerinde olan iki spor var. Birincisi yağlı güreş, güreş, ikincisi de basketbol. Futbol oynayan çok yetenekli arkadaşlarımız var ama Balıkesir o Boşnak, Çerkes, Gürcü, Pomak karışımı bir yer olduğu için melez güçlüdür, melez kuvvetlidir, melez güzeldir mantığıyla Balkanlardaki, Kafkaslardaki bütün güzellikleri Balıkesir bünyesinde toplamıştır ve 50 peynirli şehir özelliği de buradan geliyor. Yani tüm Osmanlı coğrafyasında ne varsa hepsi Balıkesir’de o güzellikleriyle, çeyiziyle, gastronomisiyle Balıkesir’e gelmiş, biz de bunu yaşatıyoruz. Şimdi 16 ilçemizde 18 güreş organizasyon yapılıyor” ifadelerini kullandı.
“Kurtdereli’nin sözü tüm sporculara düstur oldu” Kurtdereli Mehmet Pehlivan’nı diğer pehlivanlardan ayıran özellikler hakkında da bilgiler veren Yücel Yılmaz, “Özellikle şunu söylemek istiyorum; bu şehrin genlerinde yağlı güreş var ve son yıllarda organize olarak de bu işe eğilmeye başladık. Karesi Belediyesi sınırları içinde olan Kurtdere köyünde er meydanının bir özelliği var. Pehlivanın yattığı yerin hemen yanında er meydanı. Türkiye’de böyle bir er meydanı yok. Dualarla, salavatlarla başlayan güreşimizde önce pehlivanımızı yad ederek, ruhuna Fatiha okuyarak güreşe başlıyoruz. Yani Kurtdereli Mehmet Pehlivanı bir sürü pehlivan içerisinde özel yapan ne? Dünya şampiyonu olduktan sonra Cumhuriyetin ilk başpehlivanlarından ve Atatürk kendisiyle konuşurken; “Pehlivan başarının arkasında ne yatıyor?” dediğinde, “Ben her güreştiğimde, rakibimle karşı karşıya geldiğimde milletimin onurunu omuzlarımda hisseder, ona göre güreşirim” demiştir. Yani Türklüğün, Müslüman olmanın özelliklerini yaşayarak ve milleti için güreştiğini net bir şekilde söyleyen bir pehlivanımız. Bunu Türk sporcularına bir düstur olarak Mustafa Kemal Atatürk bırakmıştır. Kurtdereli Mehmet Pehlivan’ın ikinci bir özelliği de var. Atatürk’ün ona “al bu çeki ihtiyaçlarını gider, sen mert bir adamsın, el alemin yanında çalışamazsın, paraya ihtiyacın olduğunda söyleyemezsin, al bunu, sana devletin ikramiyesi” diyerek imza atıp veriyor. Kurtdereli Mehmet Pehlivan şehirdeki bankaya geliyor diyorlar ki “al parayı ver çeki” o da “parayı verin çeki vermem” diyor. “Bunun üstünde Ata’mın imzası var, bunu bana verdi ben de size veremem” diyor. Bankaya o zaman “O zaman paranız sizde kalsın çek de bende kalsın” diyor. Ailesi uzun yıllar o çeke sahip çıkıyor ve o parayı da almıyor” diye konuştu.
“3-4 yıl sonra başpehlivanlıkta çok sayıda Balıkesirli olacak” Balıkesir’in yağlı güreşlere büyük önem verdiğine dikkat çeken Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, “Özet olarak biz Balıkesir olarak yağlı güreşe çok önem veriyoruz. Bu önemi gördüğümüzden dolayı her ilçe belediyemizin yaklaşık 30-40-50 yetiştirdiği pehlivan var. Bunlar belirli bir ayamadan sonra Ertuğrul Dağdeviren gibi Büyükşehir Belediyesine geliyor ve burada profesyonel olarak yetişiyor. Allah nasip ederse 3-4 sene sonra başpehlivanlıkta çok fazla Balıkesirli pehlivanımızın mücadele ettiğini göreceğiz” dedi.
“Yağlı güreşlerin merkezi Balıkesir” Yağlı Güreş Düzenleyen Kentler Birliği’nin kuruluşunun ardından güreşlere getirilen standartlarla ilgili bilgiler veren Yılmaz, “Tabi Türkiye güreşlerine de renk katılacak. Geçmişten gelen onurumuzdan dolayı, bu işe verdiğimiz destekten dolayı sürekli güreş yaptığımızdan dolayı da tüm hazirunun huzurunda o zaman Edirne Büyükşehir Belediye Başkanımız da yağlı güreş merkezi bence Balıkesir teyidini aldık. Diğer belediyeleri de davet ettik. Sakarya, Bursa, Kocaeli bize destek verdi, Antalya Belediyesi o zaman ilçe belediyelerinin hepsi destek verdi ve Balıkesir Yağlı Güreş Düzenleyen Kentlerin merkezi olması kararlaştırıldı. 2015 yılında başladığımız bu yolculuk, 2017yılında taçlandı, yani birlik kuruldu. İlk kurucu birlik başkanımız o günkü Büyükşehir Belediye Başkanımız Ahmet Edip Uğur oldu. Ondan sonra da Balıkesir Büyükşehir Belediyesi bundan sonraki Yağlı Güreş Düzenleyen Kentler Birliği merkezi oldu. Bunun için özel bir bina ayırdık. Bu ayırdığımız binada arkadaşlarımız çalışıyorlar. Her sene iki defa çalıştay yapıyoruz. Bu çalıştay içerisinde tüm paydaşlarla; pehlivanlarla, ağalarla, federasyonun farklı birimleriyle, hakemlerle, cazgırlarla, basın mensuplarıyla her şeyi baştan sona değerlendirip yaşadığımız sezonu değerlendiriyoruz, yeni seneyle ilgili planlama yapıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
“Fikir Balıkesir’den çıktı iki federasyon kuruldu” Balıkesir’de oluşan fikir sonrasında Geleneksel Güreşler Federasyonu ve Atlı Sporlar Federasyonunun kurulduğu bilgisini veren Yücel Yılmaz, “Tabi bu arada güreşin adı çok büyük, içerisinde çok farklı olimpik ve geleneksel güreşlerin ayrımı olan bir şey. Biz burada basının da desteğiyle ortaya bir fikir çıktı. Dediler ki geleneksel güreşler bizi ilgilendiriyor, olimpik güreşler, İstiklal Marşı’nı okuttuğumuz, uluslararası yarışmaların olduğu güreşler. Geleneksel güreşler neler? Yağlı güreş. Bizim yaptığımız yaşatmakla ilgili bir kaygımız olmadığı, kendiliğinden, milletin içinden gelerek yaşattığı güreşler. Biz bu güreşleri geleneksel olarak ayıralım fikri çıktı. Bu fikir olgunlaştı. Bu fikir Balıkesir’de doğdu. Etnospor Konfederasyon Başkanımız Sayın Bilal Erdoğan da bunu çok benimsedi ve bu süreç başladı. Bakanımızla birlik başkanları olarak görüştük. Var olan federasyondaki ilgili arkadaşlarla görüştük. Olgunlaştı, olgunlaştı ve 2020 yılının son aylarında Cumhurbaşkanlığı kararıyla 2021 yılına kendinizi hazırlayın 2022’de federasyonunu kurun. Her şeyi ayarlandı. En son Nisan ayında Ankara'da iki tane yeni federasyonunu kuruluş kararını aldık. Kongreleri yapıldı, bütçeleri oluşturuldu. Birincisi Geleneksel Güreşler Federasyonu kuruldu. İkincisi de Atlı Sporlar Federasyonu kuruldu. Bu iki federasyonda da başkanlığını ilçe belediyelerimizle beraber bizler yaptık. Çünkü cirit ararsanız, rahvan yarışları, savaş sanatları ararsanız Balıkesir tüm kulüpleriyle geleneksel sporlara sahip çıkan ve şehrin genel yapısı itibariyle buna imkan veren bir şehirdir. Neden diyeceksiniz? Hangi şehir olduğu önemli değil Balıkesir haricinde tüm şehirlerde bu spor pahalı ve uzak bir spor. Buradan Kurtdere’ye giderken yolda 8 köy var. Her birinde ata bakabilirsiniz, güreş yapabilirsiniz. Balıkesir gerçekten bu manada 5 kilometre etrafında her yerde at yetiştirebileceğimiz damları yapabileceğiniz güzelliğe sahip 960 tane birbirinden güzel köye sahip bir yer. Şehir hayatını benimsemiş, her şeyi organik bir yer. Etin en güzeli, tavuğun en iyisi, süt ve süt ürünlerinin güzeli Balıkesir’de doğal olarak yetişiyor. Bu kadar iyi beslenince de sporu iyi yapmak lazım. Biz de gençlerimize tavsiye ediyoruz” ifadelerini kullandı.
“Güreşlerle ilgili standartları belirlememiz lazım” Geleneksel yağlı güreşlerde binlerce yıldır uygulanan kuralların tekrar uygulanması noktasında gerekli çalışmaların yapıldığını dile getiren Yücel Yılmaz, “Özellikle şunun altını çizerek ifade etmek istiyorum; dünden bu gün güreş daha iyi. Çok hedefimiz var. Bu hedeflerimizi tek tek başardıkça bir sonrakine geçiyoruz. Şu anda Türkiye’de güreşlerle ilgili organizasyonsuz olan her güreşi kurala bağladık. Canlı yayın yapılırken seyircilerin kameralara özen göstermesi lazım. Hakemin durduğu yeri ayarlaması gerekiyor. Pehlivanların güreş bittikten sonra yaptıkları sevinme veya üzülme şeylerini standartlaştırmaları gerekiyor. Onun güreşine hazırlık ve destek veren hocası, arkadaşları sahaya koşup, tişörtleri sallayıp orada sarılmalarına bile dikkat etmeleri gerekiyor. Çünkü bu güreşlerden sonra her şey arşivleniyor. Ata sporumuz bir disiplin, bir protokol işidir. Peşrevinden tutun sevinmesine kadar bunun kuralları konmuştur. Padişahlar bunu belirlemiştir. Burada ne aşırılık vardır ne gereksiz üzülme vardır. Yani bu güreşle ilgili gerekli standartları yavaş yavaş koymaya ve beraber sebep-sonuç ilişkisinde bunu belirlememiz lazım. Yani kürsüye çıkış nasıl olur. Güreşe çıkış nasıl olur. Peşrev yapılırken diğer pehlivanlar ne yapar. Selamlama nasıl olur. Tribünde ilk kez güreşe gelmiş adamın o pehlivan oraya geldiğinde kartal gözünü açtığında alkışlaması ve takdir etmesini de artık standarda koymamız lazım. Pehlivan geliyor, milletin haberi yok. Yani pehlivan er meydanına çıkıp da kartal kanadını gösterdiğinde seyircinin de takdiri vermesi gerekiyor. Her biri aslında aynı manalar içeren çok değerli bir spor. Bunu bir peşrev olarak anlattığınızda oradaki centilmenliği, orada İslam’la Türklüğün karışmasından çıkan mertliği anlatamazsak vatandaş bunu bilmezse bunlar ne yapıyor derler. Kol bağlandığı anda salavatların nasıl verildiğini herkesin bilmesi lazımdır. İçerisinde güreşini çok ötesinde derin bir milletin tüm özellikleri olan doğayla barışık ve her türlü özelliği; Yörük ve Türk kültürü olan bir güreş. Bunu iyi anlatmamız lazım.Bakın 70 kilo adamla 130 kilo adam eşit şartlarda güreşiyor yağdan dolayı. Centilmenlikten dolayı peşrev çekerken rakibinin paçasına elini sokuyorsun eğer bir boşluk varsa sırf ben senin adına da kontrol ettim diyorsun. Topraktan geldik, toprağa gidiyoruz diye söylersin ve göğsünü açarak kaderimize razıyız Allah’ım diye ifadelerde bulunursun. Bunların her biri bizim sonradan uydurduğumuz değil 1000 yıllık kültürün sonucu ortaya çıkmış dualarla, salavatlarla yapılan bir güreş ve buna hepimiz sahip çıkmamız gerekiyor. Yenenle yenilenin sevinme şekilleri belli. En fazla yenildikten sonra paçasına vurur. Öyle gol attıktan sonra sevinme olmaz. Karşı tarafın canını yakma lüksünüz yoktur. Eşitlik vardır. Direnci, kuvveti, kondisyonu, bir sürü şartları denk olan ve Allah nasibini verdiyse en sonunda da yenilen yenenin ustam diye elini öper veya alnını öper. Saygı ve sevgi içerisinde güreş biter” diye konuştu.
“Türki Cumhuriyetlerde ortak kullanılacak sözlük hazırlığındayız” Kurulan iki federasyonu ile Türki Cumhuriyetlerin kullanacağı sözlük ortaya çıkarmak için çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Yücel Yılmaz şunları kaydetti: “Kurulan iki federasyon artık kendi bölgemizde Türkler arasında yeni kurulan Türk Teşkilatının içerisinde de çok önemli yere sahip olacak. Biz Balıkesir olarak orada da bir görev üstlendik. Üstlendiğimiz görevde de gösterge belirledikleri ortak kullanılan ne varsa yerine getiriyoruz. Bunu da Altıeylül Belediyemizle yapıyoruz. Bütün Türki Cumhuriyetlerin hepsinde kullanılan bir sözlük ortaya çıkarıyoruz. Yani insanlar kelimelerle düşünür, kelimelerle rüya görür, kelimelerle kendini ifade eder, kelimeler insanın en güçlü hazinesidir. Bu hazineyi Türklerin ortak kullandığı kelimelerle ifade şekilleriyle birleştirip oradan köküne inip bizim bir ulus olduğumuzun alt yapısını oluşturmaya çalışıyoruz. Bu konuda Balıkesir yine Türkiye’nin merkezi olacak diye düşünüyorum. Biz geleneklerine bağlı bir şehiriz, muhafazakarız, ama modern yaşarız. Allah nasip ederse güreşleri sorunsuz bitirmek istiyoruz.”
Muhabir: Politika Gazetesi
