Elektrik Enerjisi Kanunu ve Bazı Diğer Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nde madencilik ve maden şirketleriyle ilgili yeni düzenlemelere Ekoloji Birliği’nden tepki geldi.
Ekoloji Birliği Sözcüsü Süheyla Doğan, TBMM Sanayi Komisyonu’nda jet hızıyla görüşülüp Meclis’e gönderilen yasa teklifinin geri çekilmesini istedi. Doğan, “Teklifin hazırlık aşamasında meslek odalarının ve ekoloji örgütlerinin görüşü alınmadı. Komisyon toplantısına ise ilgili kamu kurumları ile birlikte TÜSİAD, MÜSİAD, TOBB, Madenciler Derneği, RES Üreticileri Derneği gibi sektör şirketlerinin 13 örgütü davet edildi. EMO ve Maden Mühendisleri Odası ancak muhalefet milletvekillerinin ısrarı sonucu komisyona son dakikada kabul edildi. Ekoloji Birliği ve diğer ekoloji örgütlerinin katılımı ise pandemi gerekçesi ile engellendi. Teklif ile maden şirketlerine, 21 dağıtım şirketine, YEKDEM’den faydalanan 881 enerji üretim tesisi sahibine, 1722 enerji üretim tesisine ve çok sayıda maden şirketine çeşitli imtiyaz ve avantajlar sağlanmaktadır” dedi.
Ekoloji Birliği’nin konuyla ilgili açıklaması şöyle:
“İçinde halkın olmadığı teklifle:
- Maden şirketlerinin ruhsat alanı dışında da tesis kurmaları sağlanıyor.
- Maden şirketlerinden çeşitli işlemlerinde istenen “borcu yoktur” yazısı istenmeyerek, kamu alacaklarının takibinden vazgeçiliyor.
- Havaya bir sürü kimyasal ve zehirli gaz salan, atık lastiklerin işlenmesi sonucu ortaya çıkan ürünleri, orman ürünlerini ve çöpü yakarak elde edilen enerji “yenilenebilir” sayılıyor ve teşvik ediliyor. Biyokütle santrallarının önü daha da açılıyor.
- Bugüne kadar güç sınırı olmaması nedeniyle sayısı oldukça fazla şirkete destek sağladığı bilinen ve şirketlere sermaye aktaran “Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destek Mekanizması (YEKDEM)” kapsamı daha da fazla genişletiliyor. YEKDEM ile Karadeniz derelerinde ekolojik yıkımlara ve sel felaketlerine neden olan HES’lerin sayısının artışına neden olunuyor.
- Cumhurbaşkanı izni ile, BOTAŞ, TPAO gibi kurumlar tarafından daha önce yurtdışında kurulmuş olan şirketlere, T.C. Kanunlarından muaf olmak üzere, yurtdışına yönelik çalışmak amacıyla, her türlü denetimden uzak, yurt içinde de enerji şirketleri kurmaları sağlanıyor.
- Enerji üretim tesisleri için gereken taşınmazlar daha önce Maliye Bakanlığı tarafından kamulaştırılırken ve kamu yararı kararı alınması gerekirken yetki EPDK’ya veriliyor, kamu yararı kararı olmaksızın istimlak olanağı sağlanıyor ve halkın, köylünün topraklarının sermayeye peşkeş çekilmesi süreci daha da hızlandırılıyor.
- Dağıtım şirketlerine çeşitli kolaylıklar sağlanarak daha fazla kar elde etmeleri sağlanıyor.
- Ülkemizin her yerinde köylüleri ve halkı canından bezdiren, ekolojik yıkımlara yol açan, havayı, su kaynaklarını ve tarım alanlarını kirleten ve HES’ler, JES’ler ve RES’lere YEKDEM destekleri devam ettiriliyor.
- Jeotermal alanların ihale bedellerinin taksitlendirilmesi sağlanarak JES’lerin sayıca daha fazla artmasının önü açılıyor.
Bir kez daha yineliyoruz, kanun teklifinde halk yok, enerji demokrasisi yok, enerji tasarrufu yok, enerji verimliliği yok, enerji kooperatiflerine teşvik yok, ekolojik duyarlılık yok. Teklifte, enerji ve maden şirketlerine daha fazla destek, daha fazla kıyak, kamu denetiminin ortadan kaldırılması, tüm yetkilerin Cumhurbaşkanı’nda toplanması, karın şirketlere, zararın halka yıkılması ve ekolojik yıkım var.
Doğa ve yaşamı savunmaktan yana olan tüm siyasi partileri, demokratik kitle örgütlerini, ekoloji örgütlerini ve halkımızı bu yasa teklifine tümden karşı çıkmaya çağırıyoruz.”
