S.S. Balıkesir Bölgesi Hayvancılık Kooperatifleri Bölge Birliği (HAYKOOP) Toprak Mahsulleri Ofisi aracılığı ile aile işletmesi olan çiftçilere piyasadan daha uygun şartlarda arpa teminine başlıyor. 10 Kasım’a kadar talep toplayacaklarını söyleyen HAYKOOP Başkanı Faruk Özen, piyasada 2 lirayı aşan arpayı KDV ve nakliye dahil 1,55-1,60 TL’den üreticiye ulaştıracaklarını ifade etti. Özen, yayınlanan talimatla hayvan besicilerinin büyükbaş hayvan başına 5, küçükbaş hayvan başına 1 kilogram ve 1 aylık tüketim ihtiyacı kadar arpa alabileceklerini dile getirdi.
Balıkesir HAYKOOP Başkanı Faruk Özen son dönemde döviz fiyatlarıyla birlikte artan yem fiyatlarının küçük üreticiye yük olmaması için TMO’dan temin edecekleri arpaların dağıtımına başlayacaklarını duyurdu. Döviz fiyatlarında her 10 cent’lik yükselişin yem fiyatlarına 3-4 lira arasında zam getirdiğini ifade eden HAYKOOP Başkanı Faruk Özen, hayvancılıkla uğraşan küçük aile işletmelerinin artan yem fiyatlarından etkilenmemesi için arpa temin kararı aldıklarını belirtti.
“Yem fiyatları çıldırdı ve çıldırttı”
HAYKOOP Başkanı Faruk Özen POLİTİKA’ya yaptığı açıklamada ilk olarak yem fiyatlarındaki artışa dikkat çekti. Özen şunları söyledi:
“Bilindiği üzere Toprak Mahsulleri Ofisi yem hammaddeleri ve ekmeklik, yemlik buğday, arpa gibi ürünleri depolarında tutarak kış mevsiminde ihtiyacı olan fabrika ve tesislere piyasa fiyatının altında bu ürünleri vererek bir nevi regülasyon görevi görüyor. Bu yıllardır süregelen bir uygulama. Herkesin de çok yakından takip ettiği gibi son zamanlarda yem fiyatları çıldırdı ve çıldırttı. Şu anda hayvan besleyen insanlar psikolojik yönden büyük yıkıntı içerisindeler. Bir taraftan Hazine ve Maliye Bakanı’nın izin vermediği süt zammı, diğer taraftan da yine Hazine ve Maliye Bakanı’nın “dövizle mimaaş alıyorsunuz” dediği bir ortamda evet, Türk parasıyla süt satıyoruz, ancak avroyla veya dolarla yem alıyoruz. Yani döviz fiyatlarına göre yem alıyoruz. Döviz fiyatlarındaki her 10 centlik artış bize 3 veya 4 lira yem zammı olarak geri dönüyor. Salı günü bir zam geliyor Cuma günü yine, Pazartesi günü tekrar zam geliyor. Son iki ay içerisinde tamamen dövize endeksli bir yem girdimiz oluştu. Bununla ilgili Tarım ve Orman Bakanımız süte verdiği destekleri ciddi oranda artırdı. Bu artış bir nebze üreticimize bu girdilerinde katkı sağladı, kendisine bu uygulamadan dolayı teşekkür ettik.”
“TMO arpa satış talebimize onay verdi”
HAYKOOP olarak hayvancılıkla uğraşan küçük işletme sahiplerinin yem girdilerini ucuzlatmak adına TMO’dan temin edilecek arpaların dağıtımına başlayacaklarını ifade etti. Özen şunları belirtti:
“Diğer yandan biz HAYKOOP olarak hayvancılıkla uğraşan özellikle küçük işletme sahiplerinin, aile çiftçilerinin yem girdilerini bir nebze ucuzlatmak için 10 Eylül 2020 tarihinde Tarım Bakanlığı’na HAYKOOP Merkez Birliği olarak bir dilekçe vermiştik. Verdiğimiz bu dilekçede TMO’nun piyasa regülasyonunda sadece büyük işletmelere değil, küçük işletmelere de arpa vermesine yönelikti. Bu arpanın da küçük işletmeler tarafından bireysel olarak alınması mümkün olmadığı için bunları bir kooperatif organizasyonunda verilmesini talep etmiştik ve bu organizasyonu biz gayet güzel bir şekilde yapabiliriz demiştik. Bu talebimizde kabul edildi. Tarım Bakanlığımıza ve Toprak Mahsulleri Ofisi’ne bununla ilgili olarak da teşekkür ediyoruz.”
“Üreticiler büyükbaş için 5, küçükbaş için 1 kilo arpa alabilecek”
Piyasa şartlarının altında satılacak arpayı almak isteyen çiftçilerin izleyeceği yol hakkında bilgiler de veren HAYKOOP Başkanı Faruk Özen şunları kaydetti:
“Önceki gün açıklanan talimatla Toprak Mahsulleri Ofisi’nden yetiştiricilerimiz, hayvan besleyen çiftçilerimiz büyükbaş hayvan başına 5, küçükbaş hayvan başına 1 kilogram ve 1 aylık tüketim ihtiyacı kadar arpa alabilecekler. Bunun için ortağı olduğu kooperatifine müracaat edecek, kooperatifine Tarım İlçe Müdürlüğünden alınmış hayvan sayısını gösterir listeyi verecek ve bir dilekçe imzalayacak. Tonu bin 425 lira, artı KDV ve artı nakliye olarak bedelini de ödeyip 20 Kasım’dan sonra arpasına kavuşabilecek. Bunun Bandırma’dan üreticiye ulaşması noktasında nakliye konusunda biz organizasyonu yapacağız. Bununla birlikte üreticilerimizin bazısı hayvan sayısına göre 2 ton, bazısı 3 ton isteyecek. Mesela bu kararnameye göre 20 ineği olan bir üreticimize 3 ton istihkak çıkıyor. Bunu da köy bazlı bir kamyon arpa tamamlanınca kendisine ulaştıracağız.”
“1 ton arpada 400 lira tasarruf elde edilecek”
Piyasada satılan ezilmiş arpanın fiyatının 2 lirayı geçtiği tespitini yapan Faruk Özen, TMO’dan temin edilecek arpayı kendilerinin KDV ve nakliye dahil 1,55-1,60 TL arasında satılacağını söyledi. 10 Kasım’a kadar kooperatiflerin talep toplamaya devam edeceğini ifade eden Özen şunları ifade etti:
“Şu anda arpa fiyatı piyasada 2 lirayı geçti. Özellikle ezilmiş arpa olarak kilo başına 2 lirayı geçti. Burada 1,425 TL fiyat, artı KDV, artı nakliye hepsini üzerine koyduğumuzda maksimum bin 550 veya bin 600 lira gibi bir ton fiyatı ortaya çıkıyor. Arada da ton başına 400 lira gibi ciddi bir fark var. Bunu tabi küçük üreticilerimiz değerlendirsin, buradan arpalarını alsınlar, hayvanlarına yedirsinler ve bu dönemde bir nebze maliyetlerinde indirim gelmiş olsun. Böyle bir organizasyonda Toprak Mahsulleri Ofisi’nin bize de rol vermesi güzel bir iş. İnşallah çiftçilerimiz buna ilgi gösterir. Üreticilerimiz arpa alımı için hiç çekinmeden kooperatiflerine başvursunlar, hiçbir evrak kalabalığı yok. Bu arpa satışıyla ilgili vadeli alımda açıldı. Fakat vadeli alımlarda banka teminat mektubu istendiği için, bu kadar küçük meblağlar için teminat mektubuyla uğraşmaktan ziyade peşin parayla alınması şu için daha uygun olacaktır. Bir de 10 Kasım’a kadar talepler kapanacağı içinbu kısa sürede üreticilerimiz müracaatlarını yapabilirler.”
“Arpadaki KDV oranı sıfırlanmalı”
TMO’ya arpa satışı için verdikleri başvuru dilekçesinin yanında arpanın KDV oranının düşürülmesi yönünde de taleplerinin de bulunduğunu kaydeden Faruk Özen şunları dile getirdi:
“Bu vesileyle 10 Eylül 2020 tarihinde Tarım Bakanlığı’na, TMO arpa satışıyla ilgili verdiğimiz dilekçenin yanında arpanın KDV oranının indirilmesiyle ilgili ikinci bir dilekçe vermiştik. 2015 yılında 8353 Sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla 3065 Sayılı KDV Kanununda bir değişiklik yapılarak, halk arasında yemde KDV’nin sıfırlanması olarak bilinen bir karar yayımlandı. 1 Ocak 2016’dan itibaren yemde KDV sıfırlandı. Bu kararnamenin içeriğinde gerek fabrika yemleri, gerek tahıl yemleri ve yem türevleri var olduğu halde arpa bulunmuyor. Arpanın KDV’si son nihai tüketiciye eğer KDV mükellefi değilse yüzde 8 olarak uygulanıyor. Şirketler için, ticari işletmeler için bu KDV oranı yüzde 1 olarak uygulanıyor ama son mükellef için, bireysel çiftçiler için yüzde 8 olarak uygulanıyor. Bu aşamada da tonunda 100 lira çiftçimiz diğer işletmeye göre daha pahalı arpayı almış oluyor. Burada bir dengesizlik var. Bunun düzeltilmesi için gerek 23 Ekim 2019’da bir müracaat yapmışız. Şimdi de 10 Eylül 2020’de yani 11 ay arayla talebimizi yenilemişiz. Bugün bu talebi yeniden yenileyecek olursak; arpa ve arpa ezmesinde KDV oranı sıfırlanmalı ya da en kötü ihtimal yüzde 1 olarak belirlenmeli. KDV oranının sıfırlanması veya düşürülmesiyle hayvancılık yapan bireysel çiftçilerin de yüzde 7 daha pahalı arpa almamış olacaklardır. Bu kararın çıkarılmasının bu dönemde daha kıymetli olacağını düşünüyorum. Bunu da gerek yöre milletvekillerimizden, gerekse bakanlığım tüm ilgili birimlerinden talep ediyoruz. Böylelikle yem ucuzlaması konusunda da ciddi bir adım atılmış olacaktır. Çünkü arpa besicilerin en çok kullandığı, en yoğun tükettiği materyaldir. Dolayısıyla arpanın da KDV’si de bakanlığın yayınladığı “I” sayılı listeye eklenmesiyle bu iş kolayca çözülür diye düşünüyorum.”
