Takvimlerimiz dört yılda bir şubat ayını bir gün fazla gösteriyor.
2024 de o yıllardan biri. Bu yıl 29 Şubat’ta doğanlar, dört yıl sonra ilk kez doğum günlerini tam gününde kutlayabilecek. Bu sebeple bu yıl 365 değil 366 gün olarak yaşanacak. Artık yıl hangi zorunluluk sebebiyle ortaya çıktı?
Dünyanın Güneş etrafında dönmesi tam olarak 365,2422 gün sürüyor. 16. yüzyılda başlatılan Batı takviminde bir yıl 365 gün olarak belirlenmiş. Geriye kalan yılın 0.2422’lik kısmı-yani beş saat, 48 dakika ve 46 saniyesi – her dört yılda bir fazladan bir gün oluşturuyor. Bu ayarlama sayesinde saatlerimiz dünyanın dönüşü ve mevsimleriyle uyum içinde kalıyor. Şubat ayı üç yıl 28 gün çekerken, dört yılda bir takvim yaprakları 29’u gösteriyor.
NEDEN BAŞKA BİR AY DEĞİL DE ŞUBAT?
Bunun cevabı ise Milattan önce birinci yüz yıla uzanıyor. Romalı lider Jül Sezar, gök bilimcilere Roma takvimini geliştirme görevini verdi. Roma takvimi 355 günden oluşuyordu ve her iki yılda bir 22 günlük fazladan bir ay yaşanıyordu. Takvimin mevsimlerle uyumu bütünüyle bozulmuştu. Sezar’ın emriyle hazırlanan takvimde bir yıl 365 gün olarak belirlendi; birkaç saatlik fazlalık da dört yılda bir, bir gün olarak eklenmeye başladı.
‘ARTIK YIL’ DOĞDU
Böylelikle ‘artık yıl’ doğmuş oldu. Ancak o zamanlar Şubat normalde 29, artık yıllarda 30 gün çekiyordu.
Ağustos ise 30 gündü. Tarihçilere göre yeni Roma İmparatorluğu’nun başına geçen ve Jül Sezar kadar önemli olmak isteyen Augustus uzun bir aya kendi isminin verilmesini istedi. Çünkü Jül Sezar’ın adını taşıyan July – Temmuz 31 gündü. Bunun üzerine Şubat bir gün kısaltılarak, Ağustos ayına bir gün daha eklendi.
ARTIK YIL OLMASA NE OLURDU?
Eğer takvimlerde bu ayarlama yapılmamış olsaydı, mevsimler kaymaya başlardı. 700’lık bir döngü içinde Kuzey Yarımküre’de yaz, Haziran yerine Aralık’ta başlar hale gelirdi.
KÖTÜ ŞANS MI, İYİ ŞANS MI?
Bazı kültürlerde artık gün kötü şansla özdeşleştiriliyor. Yunanistan’da geleneksel olarak artık yılda evlenmek tavsiye edilmiyor. Özellikle de artık gün yani 29 Şubat’ta. Bazıları artık yılda yapılan evliliklerin boşanma ile sonuçlanacağına inanıyor. İskoçya’da da artık günde cadıların kötülük yapmak için bir araya geldiğine inanılıyor. Bazı İskoçlar, 29 Şubat’ta doğum yapmanın halen kötü şans getirdiğine inanıyor. Bazı diğer kültürlerde ise o gün doğmak aksine iyi şansla özdeşleştiriliyor. Bazı astronomlar eğer doğum gününüz, artık güne denk gelirse, özel bir yeteneğiniz olacağına inanıyor. İstatistiklere göre bir bebeğin 29 Şubat’ta doğma olasılığı 1461’de 1.
Dünyada 29 Şubat’ta doğan yaklaşık 4,1 milyon insan var.
MAAŞLI ÇALIŞANLAR İÇİN 29 ŞUBAT NE ANLAMA GELİYOR?
Eğer aylık maaş alıyorsanız artık yıllar sizin için avantajlı değil. Teknik olarak o gün karşılığını almadan çalışıyorsunuz çünkü maaşınız 366 günlük yılda da aynı kalıyor. Bunu fark eden ABD’li bir lise öğretmeni 2008’de “Artık yılda mesai yok devrimi” başlattı. Ancak bu ‘devrim girişimi’ uygulamaya geçmedi. Artık yılda bir gün fazlalık için ekonomik dezavantajı ortadan kaldırma fikri neredeyse 1000 yıldır konuşuluyor.
BBC Türkçe
