AYÇİÇEK yağı stoklayıp fiyat artacak diye müşteriye mal satmayan marketçiyi basınca zabıta..
Ekonomi düzeliverecek!
İki ceza tutanağı tanzim ettin, enflasyon pat diye düştü…
Fırsattan istifade, üç liraya aldığı mala otuz üç lira etiket yapıştıran uyanığın hesaplarını kontrol ettin, fahiş kâr saptadın, cezayı kestin.. Kriz mıriz kalmadı!
Bu mudur yani?
***
SONUÇLAR üzerinden vaziyet alırsan sorunu çözemezsin ki.
Nedenleri ortadan kaldıramadıktan sonra!
***
PANDEMİ, küresel kriz, şu bu.. Bahane çok.
Sen gardını alabilmiş misin?
Döviz bir anda fırlayıp rantiyeci milleti parasına para katarken..
Bu artıştan mevduat sahiplerini koruyup kurtarıcı düzenlemeler yapıldı malum.
Sokaktaki adamın cebinde doları, avrosu yoktu.. Doğal olarak onu koruyacak mevduat güvencesinden de yoksundu. Asgari ücrete veya emekli maaşına yapılan zam, cümle mal ve hizmete gelen astronomik zamlarla pul oldu.
Maaş artışlarının bir kıymeti kalmadı yani.
Sen maaşı artır, marketçi Ayçiçek yağına zam etiketi yapıştırsın.
Kıymanın kilosu doksan, pirzolanın iki yüz… Otuz liradan satılan ızgaralık but yetmiş lira bugün. Bibere otuz liralık etiket koyuyor manav.
Sabah içtiğin çorba, en sıradan lokantada yirmi lira.
Esnaf lokantasında iki kişi kurufasulye pilavla öğle öğününü geçiştireceksin; en az yüz lira!
Eh, fasulyeyi, pirinci bile dışarıdan alırsan…
***
HANİ, bundan sonrası için yeni bir ekonomik sistem, piyasayı rahatlatacak ayarlamalar falan bekliyor insan.
Ekonomiyi, “fırsatçılara bunun hesabını soracağız” formatında yönetiyoruz!
Hesap sorarak piyasayı düzeltme olasılığı kaçta kaçtır sizce?
***
BİTTABİ bizim ekonomi hesap sorma üzerine kurulu nicedir.
Radara yakalandın ceza.. Kırmızıda geçtin ceza.. Faturayı geç ödedin ceza.. Vergiyi geciktirdin ceza.
Köprüden kaçak geçtin ceza… Envai çeşit cezai işlemi var bu ülkenin.
Ceza ekonomisi de denilebilir!
Ekonomi, vatandaşa kesilen para cezaları üzerinden dönüyor. Hem öyle ki, her yıl otomatik olarak oran artışı yapılıyor cezalara.
Yani hep bir hesap sorma, hep bir cezalandırma yöntemi.
***
BAŞA dönelim.
Ayçiçek yağı stoklayıp müşteriye “mal yok” diyen marketçiye “hesabı sorulacak” diye parmak sallamakla ekonomi düzelmez.
Ne döviz düşer, ne altın fiyatı.. Ne gıda fiyatlarında indirim olur, ne diğer mal ve hizmetlerde.
Ama hesap sorulacaksa gerçekten..
Gece yarısı zam geleceği önceden haber verilen akaryakıt istasyonlarında pompa kapatıp zamlı tarifenin açıklanmasını bekleyen fırsatçı bayilere de sormak lazım.
Otuz kuruş ucuz mazot alacağım diye istasyonların önünde uzun kuyruklar oluşturan vatandaşa ekstra eziyettir bu.
Hem zamlı tarifeden akaryakıt alacaksın, hem de yeni tarife işleme konduğunda açılacak pompanın başında saatlerce bekleyeceksin.
Fırsatçı bayileri de bi ziyaret etsin zabıta.. Hep marketçi hep marketçi olmaz yani!
***
BENZİN mazot dedik madem.. Otomotiv dünyasına bakalım biraz.
Sıfır araçta fiyat artışını anlarız; hammadde girdileridir, doğalgazdır, petroldür, çeliktir, demirdir, şudur budur.
İkinci elde niye ikiye üçe katlanır fiyat?
Eh! Sıfırda artınca, ikinci elde de artması lazım…
Niye?
Sıfırdan mı ürettin? Var olanı satıyorsun.
Gir sahibinden.com’a, beş altı ay önceki herhangi bir araç fiyatıyla bugünkünü karşılaştır. Gerçi hemen herkes bu karşılaştırmayı yapıyor. Astronomik sözcüğünün bile yavan kalacağı bir artış söz konusu.
Yüz bin liralık araç üç yüz bin lira!
Serbest piyasa azizim, her malın bir alıcısı vardır netekim…
Hesap sorucunun bu noktada devreye girmesi beklenir.
İnşaat piyasası da böyledir.
Bugün inşaatın metrekare maliyet fiyatının asgari 8 bin lira civarında olduğunu söylüyorlar.
Üç artı bir daireye, Balıkesir’in orta halli bir mevkisinde bir – bir buçuk, hâttâ iki milyon lira fiyat çekiyorlar!
Ev sıfırdır anlarız. Bir dereceye kadar kabul.
Yirmi – otuz yıllık daireye bu fiyatları çekmek nedir?
Sıfırdan ev mi yaptın?
Her şeyin fiyatı değeri artar da, ikinci el emlakta artış olmaz mı, olacak elbet.
***
SONUÇ itibariyle.. “Hesap soracağız” ekonomisi, hesapsız kitapsız fırsatçılığa yol açıyor.
Garip gurebanın yolu hep kapalı!
