Enerji Günlüğü ve uluslararası danışmanlık kuruluşu Kearney tarafından hazırlanan MW100 – Türkiye’nin En Büyük Elektrik Üreticileri Raporu’nun beşincisi yayımlandı. Rapor ile Türkiye’nin en büyük elektrik üreticileri belli oldu.
Elektrik üreticilerinin 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla sahip oldukları kurulu güçlerine göre yapılan araştırma, 2001 yılından itibaren başlayan, 2013’ten sonra hızlanan özelleştirmelere çabalarına rağmen kamu kuruluşu Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nin (EÜAŞ) sektördeki ağırlığının sürdüğünü ortaya koydu.
MW100 araştırmasına göre EÜAŞ’a bağlı santrallerin 21.802 MWe’lik kurulu gücü bulunuyor.
Bu kapasite, Türkiye’nin 106.659 MWe’lik toplam kurulu üretim kapasitesinin yüzde 20’sini oluşturuyor. EÜAŞ’ın kurulu gücünün 14.451 MWe’si hidroelektrik santrallerden, 4.735 MWe’si doğalgaz santrallerinden, 2.424 MWe’si yerli kömür santrallerinden, 17 MWe’si ise rüzgar santrallerinden geliyor.
MW100’ün ilk 10’u şöyle sıralanıyor:
Kaynak. Foreks Haber
Özel sektörde ilk sıra Enka’nın
Özel sektör şirketleri arasında kurulu güç açısından en büyüğü ise ENKA. MW100 Araştırması’na göre ENKA’ya ait santrallerin 3.978 MWe kurulu gücü bulunuyor. ENKA, santralleri bu rakamla Türkiye’nin toplam üretim kapasitesinin yüzde 4’ünü oluşturuyor. Ancak araştırmaya imza atan Enerji Günlüğü ve Kearney Türkiye yetkilileri, ENKA’ya ait doğalgaz santrallerinin kurulu güçleri yüksek olsa da piyasa şartları nedeniyle üretim faaliyetlerinin giderek azaldığına dikkat çekiyor.
Enerjisa üçüncülük koltuğunda
MW100 Araştırması’nda en büyük üçüncü elektrik üreticisi 3.792 MWe’lik kurulu gücüyle Enerjisa. Alman E.ON ile Sabancı Holding ortaklığı Enerjisa’nın MW100 listesinin ilk 3 sırasındakiler arasında en dengeli kaynak dağılımına sahip şirket olduğu dikkat çekiyor. MW100’e göre Enerjisa’nın üretim portföyünde 1.583 MWe’lik doğalgaz, 450 MWe’lik yerli kömür, 1.353 MWe’lik hidroelektrik, 397 MWe’lik de rüzgar santrali var.
`Depolama yatırımları elektrik üretimi ekosistemine damga vuracak`
MW100’ün enerji sektörünün yatırımcı profilini detaylı şekilde ortaya koyduğunu vurgulayan Kearney Türkiye Direktörü Onur Okutur, “Türkiye’nin elektrik üretimi kurulu gücü 106 bin MW’leri bulurken, yeni kurulumların tamamına yakını yenilenebilir kaynaklara dayalı elektrik üretim tesislerinden oluştu” dedi. Enerji yönetiminin son dönemde depolama yatırımı şartlı sıfırdan elektrik üretim tesisi lisansları vermeye başladığını belirten Okutur, “Açılan bu kapıdan giren yatırımların önümüzdeki yıllarda elektrik üretim ekosisteminin gelişimine damga vuracak faktörler arasında yer alacağını söylemek yanlış olmaz” değerlendirmesini yaptı.
`Kurulu güçle elektrik üretimi miktarı ayrıştı`
Enerji Günlüğü Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Kara ise MW100’ün ilk kez yayınlandığı beş yıl önceye göre elektrik sektöründe büyük bir farklılık olduğunu belirterek şunları söyledi: “Aradan geçen sürede kurulu güç ile üretilen elektrik miktarı arasındaki bağ neredeyse koptu. Ancak bu, korkulacak bir durumdan kaynaklanmıyor. Son yıllarda devreye giren yeni elektrik üretim santrallerinin tamamına yakınını yenilenebilir kaynaklara dayalı tesisler oluşturuyor. Güneş ve rüzgâr santralleri sadece gün ışırken ve rüzgâr eserken çalıştıkları için kurulu güçleri yüksek bile olsa, ürettikleri elektrik miktarı buna göre oluşuyor. Bir diğer faktör de yenilenebilir kaynakların elektrik üretim maliyetlerini düşürmesiyle, kömüre dayalı santrallerin yıllık ortalama çalışma sürelerinin çok düşmesi.”
Listeye 4 yeni şirket girdi
MW100 listesine bu sene 4 yeni şirket dahil oldu. Yeni katılan şirketlerden Doruk Madencilik, 145 MWe yerli kömür yatırımı ile 74. sırada yer aldı. 78’inci sıradaki Genergy’nin 136 MWe doğal gaza dayalı elektrik üretim kapasitesi bulunuyor. Ecogreen Enerji Holding’in güneş enerjisi alanındaki yatırımları dikkat çekiyor ve 96 MWe güneş kurulu gücü ile 92. sırada yer alıyor.
Elektrik üretim ve kurulu güç listesindeki farklılıklar
Kurulu güç kriterine göre yapılan “MW100, Türkiye’nin En Büyük 100 Elektrik Üreticisi” listesinde ilk sırada yer alan EÜAŞ, elektrik üretiminde de birinci sırada yer aldı. EÜAŞ’a bağlı santraller 2022 yılında 43,4 TWh elektrik üretti. Bu Türkiye’nin toplam elektrik üretiminin yüzde 13’üne karşılık geliyor.
Özel sektörde ise ilk sıra 18,4 TWh ile Eren Enerji’nin oldu. 2022’de 3. sırada yer alan Enerjisa Üretim 13,1 TWh üretim ile yerini korudu.
