Edremit Çevre Platformu, 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde, Edremit Körfezi’ndeki çevre sorunlarına dikkat çekti. Platform üyelerinin ortak basın açıklamasında, çevresel sorunların çözümü için çeşitli öneri ve uyarılarda bulunuldu.
Edremit Çevre Platformu’nun açıklaması şöyle:
“Dünyamızda çevre sorunları artmaya başlayınca, daha 1972 yılında Birleşmiş Milletler’in çağrısıyla İsveç’te toplanan 133 ülke, konuyu görüşmüş ve 5 Haziran tarihinin ‘Dünya Çevre Günü’ olmasını oybirliğiyle kabul etmişti. O günden bu yana, çevre sorunlarına kamuoyunun dikkatini çekmek, halkın katılımını geliştirmek ve politik ilgiyi arttırmak üzere dünya genelinde 5 Haziran’da çeşitli etkinlikler yapılıyor. Fakat geçen 49 yılda, bir yandan çevre konusundaki duyarlılık artarken, diğer yandan doğa tahribatı ve çevre sorunları da devasa boyutlara ulaştı ne yazık ki. Üstelik günümüzde küresel tehdit haline gelen bir virüs nedeniyle, dünyamızın sorunları daha da karmaşık hale geldi. Covid 19 pandemisi, kendisini dünyanın tek muktediri sanan insan türünün, tüm eksiklerini ve zaaflarını ortaya koyarak, aslında ne kadar kırılgan bir zeminde yaşadığımızı da sergiledi. Doğadaki muazzam dengenin bozulmasının etkileri, her alanda hesaplanamayacak kadar büyük oluyor ve bütün bu sorunlar aslında birbirini de tetikliyor. İnsan türü, nihayetinde bu virüsü de yenerek, gelecekteki yolculuğuna devam edecektir elbette. Ancak, artık hem yeni pandemiler olmamalı, hem de daha önemlisi dünyadaki tüm canlıları tehdit eden boyuttaki küresel ısınma ve iklim değişikliği sorununa çok acil olarak çözüm bulunmalıdır.
YÜZEY SULARININ YÜZDE 74’Ü KİRLENMİŞ DURUMDA
İşte bu nedenlerle kaygılıyız. Çevre konusunda ülkemizin durumu ise kaygımızı, tedirginliğimizi daha da arttırıyor. Havamız temiz değil. Halen Türkiye’de hava kirliliğine bağlı ölümlerin sayısı yılda yaklaşık 30.000 kişi ulaşmış bulunuyor. Kömürlü termik santraller, sanayi bölgeleri ve kentsel yaşam koşulları bu konuda öne çıkıyor. Suyumuz temiz değil. Günümüzde yıllık 1.350 m3 olan olan kişi başına su kullanımının, 2030 yılında 1.100 m3’e ineceği hesaplanıyor. Yani su kıtlığı var ufukta. Fakat yüzey sularımızın % 74’ü kirlenmiş durumda. Ülkemizdeki 158 akarsuyun 116’sı içme suyu kalitesinde değil. Ne yazık ki, hala kanalizasyon şebekesi bulunmayan belediyelerimiz var. Halen 816 belediyede, atıksular arıtılmadan doğaya verilmekte. Arıtma tesisi olan belediyeler ise çoğunlukla sadece ön arıtma yapıyorlar. Türkiye genelinde, atıksuların yeniden kullanımı % 1’in bile altında. Katı atıklar ise başka bir sorunumuz. Çöplerimizi ayrıştırarak toplamayı hala beceremiyoruz. Bu nedenle kullanılmış plastik ithali konusunda her yıl rekorlar kırıyor, elin çöpüne para ödüyoruz. 2020 yılında, AB ülkelerinden yapılan ikinci el plastik ithali 660 bin tonu geçti. Maden talanı, termik santral dayatması, taşocakları, RES, HES girişimleri ise ne yazık ki had safhaya ulaşmış bulunuyor. Toprağımız da temiz değil. Tarım ilaçları çok hesapsız kullanılıyor, kentle tarım alanı iç içe girmiş durumda. Saldırıya uğramayan dağımız, deremiz, ovamız kalmadı neredeyse. İklim değişikliğine karşı da sistemli ve acil bir çalışma yapılmıyor, bu nedenle ülkemizin pek çok doğal kaynağı hızla tükeniyor.
ZEYTİNLERİ KESİP YERİNE BETON YAPMAK YARIŞA DÖNÜŞTÜ
Hal böyle olunca, çevre için kutlama yapmak da mümkün değil dostlar. Aksine 5 Haziran’da sorunlarımızı hatırlatmak durumundayız yine. Edremit’in de çevre sorunları var. Durumumuz, pek de iç açıcı değil…
– Körfezdeki imar faaliyeti, zeytinlerin kesilip yerine betonların yükseldiği bir yarış halinde sürüyor. Zeytinlik diye gördüğümüz pek çok alan bile, aslında imarlı arsa. Tarım alanları korunmuyor.
– Sıkışmış kum zeminden oluşan sahil bölgelerimizde, deprem faktörüne yeterli özen gösterilmeden çok katlı binalar dikilmeye devam ediliyor.
– Yazın turizm sezonunda, ilçemizin nüfusu neredeyse 1.000.000 kişiyi buluyor. Fakat alt yapı yatırımları hala sürekli oturan nüfusa yani 161.000 kişiye göre yapılıyor.
– Yaşam alanlarımız artık sahil kenti olmaktan çıkıp metropole dönüştü.
– Kanalizasyon, arıtma, trafik ve sahiller artık yetemiyor. Yağmursuyu drenajı çok yetersiz, her yağmurdan sonra itfaiye en az bir hafta su boşaltmayla uğraşıyor pek çok mahallemizde.
DENİZ CAN ÇEKİŞİYOR! KÖRFEZ’E ATIK SU YÖNETİMİ STRATEJİK PLANI GEREKİYOR
– Denizimiz ise maalesef can çekişiyor. Bunu yıllardır söylüyoruz. Denizi kirleten faktörlerin başında, kapasite ve kabiliyeti yetersiz olan arıtma tesisleri geliyor. Bu nedenle de, Marmara Denizi’ndeki müsilaj felaketini artık Körfez’de de görmekten korkuyor herkes.
– Bölgemize acilen bir “Körfez Atıksu Yönetimi Stratejik Planı” gerekiyor.
– Edremit Körfezi “hassas su alanı” özelliği taşıyan bir deniz ve kapalı bir havza olduğu için, İleri Biyolojik Arıtma Tesisleri kurulması yegane çözümdür.
– Kamuya ait tesisler kadar, Körfez’deki sitelere, otellere ait özel arıtma tesisleri de disiplin altına alınmak zorundadır.
– Derelerimizi kirleten tüm faktörler bertaraf edilmelidir. Derelere karışan kirlilik sonuçta denize gitmekte.
– Kirlenmekte olan denize rağmen, sahillerimiz de hızla ticarileşiyor. Plajlarda kiralama sorunu ve para vererek denize girilmek zorunda kalınması önemli bir dert haline gelmiş bulunuyor.
– Eybek Dağı’ndaki Duygu RES projesi rasyonel akla aykırı. RES yapılmaz değil ama ormanın içine de yapılmaz, kıraç tepeler ne güne duruyor? Yabancı şirketlerin bu konudaki ısrarı mutlaka engellenmelidir.
– İlçemiz ile Havran arasında yer alan terkedilmiş molibden madeni sahası, biran önce yeniden doğaya kazandırılmalıdır. Bu sahanın havayı, toprağı ve yeraltı sularını daha fazla kirletmesine izin verilmemelidir.
– Mevcut imar plan ve uygulamaları tüm canlılar için yıkım anlamına gelmemelidir. İmar planları akılcı ve doğa dostu olmalıdır.
-Dağlarımızda ve sahillerimizde hiç dokunulmaması, olduğu gibi korunması gereken alanların varlığı kabul edilerek, gerekli imar düzenlemeleri yapılmalı ve doğa parkları, milli parkların sayısı artırılmalıdır. Dalyan’daki kamu arazileri, bu amaçla kamu talepleri doğrultusunda ve kamusal ihtiyaçlar için değerlendirilmelidir. İnsanlar ve tüm canlılar, yeşilin içinde yeşile hasret kalmamalıdır.
DERİN DEŞARJ EGE DENİZİ’Nİ MARMARA GİBİ YAPACAK!
– Edremit Körfezi elden gitmeden, bu hedefler doğrultusunda belediyeler ile kamu kurum ve kuruluşları koordineli bir çalışma yürütmeye başlamalıdır. Küresel iklim değişikliği de dikkate alınarak acil eylem planları hazırlanmalı ve rasyonel çalışmalar yapılmalıdır.
Evet, bu 5 Haziran’da da yine sorunlarımızı sıralamak zorunda kaldık dostlar. Ancak çözüm de var elbette. Çare biziz. Sadece sorunları sıralamıyor, çözüm de öneriyoruz. Hatta sivil toplumun, çözümün bir parçası olmasını istiyoruz. Kamuoyunun baskısı da, desteği de, çözüm için en büyük güçtür. Artık iş başa düşüyor. Daha fazla ihmal edilmeye sabrımız kalmadı. Laf değil icraat istiyoruz. Edremitliler için artık her gün Çevre Günü olmak zorunda, zira kaybedecek zaman da kalmadı. Hepimiz çevre sorunlarının çözümü konusunda daha hassas ve daha aktif davranmak zorundayız. Yıllardır çözülmeyen sorunlarla boğuşmak yerine, artık bu dertlerden kurtulup, bizler de 5 Haziran’da kutlamalar yapmak istiyoruz. Bize verilmiş en kıymetli ve bulunmaz bir hediye olan doğamızı, dağımızı, suyumuzu, ovamızı, denizimizi tadıyla, keyfiyle, doyasıya yaşamak istiyoruz.
Edremit Körfezi’ndeki bütün ön arıtma tesislerinin, acil olarak ileri biyolojik atıksu arıtma tesislerine çevrilmesi gerekiyor. Bu yapılmazsa, Derin Deniz Deşarjı’nda ısrar edilirse, tıpkı Marmara Denizi’nde olduğu gibi, Körfez’de de müsilaj (deniz salyası) felaketinin yaşanması kaçınılmaz olacak.
Arıtma tesislerinin yapılması için, Dalyan arazilerinin satılması şart olarak ileri sürülemez. Bunu dile getiren siyasetçileri kınıyoruz. Edremitliler hem arıtma tesisilerinin yenilenmesini, kanal ve kolektörlerin yapılmasını istiyorlar; hem de Dalyan arazilerinin bir Doğa Parkı olarak değerlendirilmesi konusunda ısrarlılar. Edremit sadece hakkı olanı istiyor. Yıllardır ihmal edilen yatırımlarını istiyor.”
